ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΟΥΚΡΑΝΙΑ;

Μόσχα και Κίεβο είχαν δεσμευτεί ότι το Πάσχα δεν θα υπήρχαν συγκρούσεις. Και αυτή η συμφωνία, δεν άξιζε το χαρτί που ήταν γραμμένη. Τη Δευτέρα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ κατηγόρησε την κυβέρνηση της Ουκρανίας ότι δεν τηρεί την προσωρινή συμφωνία της Γενεύης, αφού αρνείται να εκκενώσει την κεντρική πλατεία του Κιέβου Μεϊντάν, χρονοτριβεί στη μεταρρύθμιση του Συντάγματος και κυρίως δεν παίρνει μέτρα προστασίας του ρωσόφωνου πληθυσμού, συλλαμβάνοντας συνέχεια πολιτικούς που πρόσκεινται στη Μόσχα.

Αφορμή για την αντίδραση του Λαβρόφ είναι το περιστατικό έξω από την πόλη της ανατολικής Ουκρανίας Σλοβιάνσκ, όπου σε ένα σημείο ελέγχου σκοτώθηκε άγνωστος αριθμός ανθρώπων (άλλοι λένε 3, άλλοι 5), μεταξύ των οποίων και κάποιοι από τους επιτιθέμενους, που κατά τη Ρωσία ανήκουν στον «Δεξιό Τομέα», την ακροδεξιά οργάνωση των Ουκρανών. Ως απόδειξη οι Ρώσοι επικαλούνται μια κάρτα του Dimitrij Jarosch, ενός από τους ηγέτες της συγκεκριμένης οργάνωσης, που πιθανόν να σκοτώθηκε επί τόπου.

Ο Λαβρόφ προειδοποίησε ότι θα ληφθούν μέτρα από τη Μόσχα για την αποτροπή της εξέλιξης που δρομολογούν αυτά τα γεγονότα. Τι μέτρα ήδη λαμβάνονται φαίνεται από στοιχεία που συγκέντρωσαν οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες και κατατέθηκαν αυτή την εβδομάδα στην Οργάνωση για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) στη Βιέννη. Ρώσοι που πήραν μέρος στην «απελευθέρωση» της Κριμαίας εμφανίζονται σε πόλεις της ανατολικής Ουκρανίας Ανάμεσα στους εικονιζόμενους οι υπηρεσίες της Ουκρανίας ταυτοποίησαν, στην πρώτη φωτογραφία που απέστειλαν στον ΟΑΣΕ, τον Ιγκόρ Ιβάνοβιτς Στρελκόφ, αξιωματούχο των ρωσικών υπηρεσιών ασφαλείας του στρατού, που εμφανίσθηκε στην Κριμαία και εμφανίζεται και πάλι στο Σλαβιάνσκ.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν απέρριψε, την περασμένη Πέμπτη, του ισχυρισμούς αυτούς ως ανοησίες. Αλλά ένα περιστατικό στο Χάρκοβο, όπου καταληψίες με φιλορωσικά αισθήματα κατέλαβαν την όπερα της πόλης αντί του δημαρχείου -αγνοούσαν ποιο είναι το κτίριο του δημαρχείου- δείχνει ότι και από τη Μόσχα γίνεται προπαγάνδα. Τέλος, σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο ανώτατος στρατιωτικός διοικητής Φίλιπ Μπρέντλοου έγραψε στο μπλόγκ του ότι οι καταλήψεις κτιρίων στην ανατολική Ουκρανία αποτελούν συγκαλυμμένη στρατιωτική επιχείρηση της Μόσχας.  

Ό,τι και να γίνει, ο Πούτιν έχει στα χέρια του τα περισσότερα χαρτιά: μπορεί να «αποσχίσει» την ανατολική Ουκρανία, τη φυσική ενδοχώρα της Κριμαίας, χωρίς να φοβάται τις κυρώσεις της Δύσης, που φοβάται ακόμα. Μπορεί να κάνει «πίσω», επιβάλλοντας την αυστηρή εφαρμογή της συμφωνίας της Γενεύης με ομοσπονδοποίηση της Ουκρανίας, που ούτε οι τοπικοί Ρώσοι θέλουν, έστω ως προσωρινή λύση.

Απλά η Ρωσία έχει εγγυηθεί την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας με τη συμφωνία της Βουδαπέστης έναντι της καταστροφής των πυρηνικών όπλων της Ουκρανίας. Αν επιβάλλει τώρα, για λόγους προστασίας των ρωσόφωνων πληθυσμών τον διαμελισμό της, δεν θα μπορεί να επικαλείται την ίδια αρχή στον Καύκασο.