ΒΑΘΑΙΝΕΙ Η ΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

 

Η χθεσινή παραίτηση του Σοσιαλιστή πρωθυπουργού της Βουλγαρίας Πλάμεν Ορεσάρσκι και της κυβέρνησής του μπορεί να ήταν αναμενόμενη, μετά την κακή επίδοση του κόμματός του στις ευρω-εκλογές και την απώλεια της στήριξης στην κυβέρνηση μειοψηφίας της οποίας ηγούνταν. Ήρθε όμως σε μια πολύ κακή στιγμή για τη γειτονική χώρα, που αντιμετωπίζει κενό εξουσίας, ενώ σοβεί η σοβαρότερη τραπεζική κρίση από τη δεκαετία του 1990 και η τύχη της τέταρτης μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας Corpbank παραμένει άδηλη. Μία ημέρα πριν τον Ορεσάρσκι, την παραίτησή του στη διάθεση του Κοινοβουλίου είχε υποβάλει και ο κεντρικός τραπεζίτης της χώρας Ιβαν Ισκρόφ, υπό τον όρο η Βουλή να ορίσει άμεσα τον διάδοχό του. 

Κάτι που μάλλον δεν θα συμβεί, αφού όπως όλα δείχνουν-το βουλγαρικό κοινοβούλιο θα εγκρίνει την παραίτηση της κυβέρνησης και στη συνέχεια θα διαλυθεί, ενόψει των πρόωρων εκλογών που έχουν προκηρυχθεί για τις 5 Οκτωβρίου. Ακόμα κι έτσι, όμως, η πρόταση παραίτησης του Ισκρόφ ενισχύει τη δυσπιστία για τους κρατικούς θεσμούς και αποδυναμώνει τη θέση της Κεντρικής Τράπεζας (BNB) σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς το τραπεζικό σύστημα της χώρας βρίσκεται σε τεντωμένο σχοινί.Η κρίση που ξέσπασε τον περασμένο μήνα, με την κατάρρευση της Corpbank και τη φυγή καταθέσεων στην τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας FIBank, τέθηκε υπό έλεγχο (Η «μόλυνση» δηλαδή δεν έγινε συστημική), βοηθούσης και της πιστωτικής γραμμής των 3,3 δισ. λέβα που ενέκρινε η Ε.Ε. με συνοπτικές διαδικασίες. 

Ωστόσο, η Corpbank παραμένει «στον αέρα» καθώς το σχέδιο διάσωσης που είχε επεξεργαστεί η BNΒ απορρίφθηκε από το Κοινοβούλιο και είναι σφόδρα αμφίβολο εάν η δέσμευση της απερχόμενης κυβέρνησης ότι οι καταθέτες δεν θα χάσουν «ούτε λέβα» θα τηρηθεί. Το κεντροδεξιό κόμμα της αντιπολίτευσης GERB -που προηγείται στις δημοσκοπήσεις- εγγυάται μόνο για τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ.Σε κάθε περίπτωση, η τραπεζική κρίση και η πολιτική αβεβαιότητα μετά την πτώση της κυβέρνησης, επανέφεραν στο προσκήνιο τα προβλήματα της γειτονικής χώρας, η οποία κατά τους New York Times έμοιαζε «πολλά υποσχόμενη» όταν εισήλθε στην Ε.Ε. το 2007. Επτά χρόνια αργότερα, παραμένει η φτωχότερη χώρα του μπλοκ με κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάτω από τον μέσο κοινοτικό όρο και τόσο υψηλά επίπεδα διαφθοράς, που υποχρέωσαν τις Βρυξέλλες να μπλοκάρει δισεκατομμύρια ευρώ κοινοτικών κονδυλίων. 

Η κατάρρευση της Corpbank εξάλλου (και η φυγή στο εξωτερικό του μεγαλομετόχου της, του αμφιλεγόμενου «ολιγάρχη» Τσβέταν Βασίλεφ που φέρεται να άδειασε το ταμείο προτού εξαφανιστεί) αποτελεί ένα σύμπτωμα της διαφθοράς αυτής και των «σκοτεινών» σχέσεων μεταξύ της πολιτικής ελίτ και των ισχυρών επιχειρηματιών της χώρας.Οι τελευταίες εξελίξεις αναμένεται να εντείνουν τον προβληματισμό των ξένων επενδυτών για τις προοπτικές της Βουλγαρίας. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ξένες επενδύσεις που ξεπέρασαν τα 9 δισ. δολ. το 2009 περιορίστηκαν σε 1,4 δισ. δολ. πέρυσι. Στην προσπάθειά της να ενισχύσει την κλονισμένη εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα (και όχι μόνο), η Σόφια «χτύπησε την πόρτα» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ζητώντας να γίνει η πρώτη χώρα εκτός Ευρωζώνης που θα υπάγει τις τράπεζές της στην εποπτεία της Ενιαίας Αρχής Εποπτείας (SSM). 

Αυτό όμως προφανώς δεν αρκεί.Το έργο της επόμενης κυβέρνησης θα είναι εξαιρετικά δύσκολο και το πρόσωπο αυτού που μάλλον θα είναι επικεφαλής της, εάν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις (ο λόγος για τον ηγέτη του GERB Μπόικο Μπορίσοφ) δεν εμπνέει εμπιστοσύνη, με βάση την προηγούμενη πρωθυπουργική του θητεία την περίοδο 2009-2013 και την πτώση του εν μέσω ογκωδών διαδηλώσεων και κατηγοριών για -τι άλλο;- διαφθορά...