ΟΛΟΤΑΧΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΤΑΞΕΩΝ

 

Αίσθηση έχει προκαλέσει το βιβλίο "Capital" του Γάλλου Οικονομολόγου Thomas Piketty, σύμφωνα με το οποίο, οδεύουμε ολοταχώς προς την κοινωνία των δυο τάξεων. Συγκεκριμένα, από το 1975 μέχρι και σήμερα, επιβεβαιώνεται η ολίσθηση της κοινωνίας σε καθεστώς Ολιγαρχίας, υπό την έννοια της υπερβολικής συγκέντρωσης κεφαλαίου σε ολοένα και λιγότερους. Η συγκυρία αυτή, έχει ως αποτέλεσμα την ανεμπόδιστη πλέον επιρροή των εχόντων στα κοινωνικά και πολιτικά θέματα.

Σύμφωνα και με τον Νομπελίστα Οικονομολόγο Πώλ Κρούγκμαν, ποτέ στην πρόσφατη ιστορία, δεν επηρεαζόταν η διακυβέρνηση από τόσους λίγους. Είναι αστείο να πιστεύουμε ότι θα «φτιάξουν» τα πράγματα, ή ότι θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας... Είναι επίσης τραγελαφικό να θεωρούμε ότι υπάρχει πολιτικό κόμμα που να εφαρμόσει κοινωνική πολιτική υπέρ των πολλών. Αυτές οι εποχές έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Από την αρχαιότητα, η σύλληψη και εγκαθίδρυση ενός δίκαιου αλλά και βιώσιμου τρόπου οργάνωσης της κοινωνίας, αποτελεί θέμα προβληματισμού και συζήτησης για πολλούς.

Ο Πλάτωνας και μύριοι ακόμα φιλόσοφοι, στοχαστές, θρησκευτικοί ηγέτες, πολιτικοί, οικονομολόγοι, έχουν προτείνει κατά καιρούς τρόπους με τους οποίους θα πρέπει να πορευθεί η ανθρώπινη κοινωνία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι ιδέες δεν έχουν μπορέσει - κυρίως λόγω της ανθρώπινης φύσης - να ευδοκιμήσουν. Κατά καιρούς όμως, μικρές καταρχήν ομάδες ανθρώπων καταφέρνουν να συγκροτήσουν δίκαιες, προοδευτικές και κυρίως, βιώσιμες μορφές κοινωνικής οργάνωσης. Κοινό χαρακτηριστικό των προσπαθειών αυτών, είναι η επιδίωξη της βελτίωσης των συνθηκών ζωής για το σύνολο των συμμετεχόντων. Προέχει η ευημερία του συνόλου και μόνο.

Πράγματι, πως είναι δυνατόν μια κοινωνία να ευημερεί όταν έστω και ένα μέλος της βρίσκεται σε ένδεια; Πως είναι δυνατόν να θεωρείται υγιής μια κοινωνία όπου οι πολίτες δεν απολαμβάνουν το ίδιο επίπεδο διαβίωσης, περίθαλψης και παιδείας; Ο Τζωρτζ Όργουελ είχε αναρωτηθεί κάποτε: τι σημασία έχουν οι θετικοί οικονομικοί δείκτες, αν οι πολίτες δεν είναι ευτυχισμένοι; Πρέπει να αναζητηθούν και εφόσον οι συνθήκες τα επιτρέπουν, να υιοθετηθούν κοινωνικές πρακτικές που θα βασίζονται στην συλλογική προσπάθεια αλλά και τη βελτίωση των συνθηκών για όλους. 

Ήδη, θα πρέπει η νέα γενιά να γαλουχηθεί με έμφαση στη συλλογική προσπάθεια και στην αλληλεγγύη. Όπως ακριβώς λειτουργεί μια εκτεταμένη οικογένεια, όπου όλοι βοηθούν τον άλλον, και μεριμνούν για την βελτίωση των συνθηκών για όλους, όπως λειτουργεί μια μικρή κοινότητα ή μια γειτονιά, όπου κοινό συμφέρον όλων είναι η ανάπτυξή της και η αλληλοϋποστήριξη, με τον ίδιο τρόπο θα πρέπει να δουλεύει και το κράτος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα επαναστατικής κοινωνικής δομής που εφαρμόζεται περίπου έναν αιώνα τώρα, στο σύγχρονο Ισραήλ είναι το κιμπούτζ. Εκεί όλοι εργάζονται για το κοινό καλό και κάθε μέλος λαμβάνει τα αγαθά που χρειάζεται βάσει των αναγκών του. 

Αυτό που χαρακτηρίζει τη ζωή στα κιμπούτζ είναι η ομοψυχία και η αλληλεγγύη μεταξύ των κατοίκων. Η συνολική ευημερία είναι αυτοσκοπός. Η παρούσα κατάσταση απαιτεί ριζικές αποφάσεις για το μέλλον και δεν πρέπει να χαθεί η ευκαιρία να αφήσουμε στα παιδιά μας την δικαιότερη οικονομική και κοινωνική δομή. Μακάρι να μην επαληθευτεί ο Thomas Piketty...