ΟΙ ΜΠΙΖΝΕΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

 

Την νύχτα της Πέμπτης προς την Παρασκευή μία ρωσική στρατιωτική αυτοκινητοπομπή, σύμφωνα με την «Ουκρανική αντιτρομοκρατική επιχείρηση» εισήλθε στο έδαφος της ανατολικής Ουκρανίας από το συνοριακό σημείο Ιζβάρινο. Ο Δανός γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ έσπευσε να επιβεβαιώσει την είδηση, φιλελεύθερα μέσα ενημέρωσης, όπως ο λονδρέζικος «Γκάρντιαν», την υποστήριξαν με υλικό του τοπικού απεσταλμένου τους. Μόνο που η είδηση ήταν «μούφα». Τι είχε συμβεί; Στρατιωτικά οχήματα που μπαινοβγαίνουν από τη Ρωσία στην Ουκρανία μπήκαν -για μια ακόμα φορά- στο ουκρανικό έδαφος αλλά οι οδηγοί τους ήταν, όπως συμβαίνει εδώ και αρκετές εβδομάδες, Ουκρανοί πολίτες - «αυτονομιστές», στην επίσημη γλώσσα του Κιέβου.

Εν τω μεταξύ, την περασμένη εβδομάδα παραιτήθηκαν τρεις από τους ηγέτες των «αυτονομιστών» εκ των οποίων δύο έχουν ρωσική υπηκοότητα. Ο πρώτος, ο Αλεξάντρ Μποροντάι, ήταν μέχρι πρότινος ο αυτοανακηρυχθείς πρωθυπουργός της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ». Ο Μποροντάι, που την ημέρα της παραίτησής του βρισκόταν στη Μόσχα, ήταν -σύμφωνα με ρώσικα μέσα ενημέρωσης- για ένα διάστημα μέλος του FSB, της ρωσικής υπηρεσίας πληροφοριών για το εσωτερικό. Είναι Ρώσος υπήκοος και παρά την παραίτησή του ανήκει στην ηγετική ομάδα των «αυτονομιστών». Το πρωί της Πέμπτης παραιτήθηκε από τη θέση του «επικεφαλής της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ» ο Ουκρανός υπήκοος Βαλερί Μπολότοφ.

Ο Μπολότοφ δικαιολόγησε την παραίτησή του λέγοντας ότι ο τραυματισμός του δεν του επιτρέπει να ασκεί πλέον με «την αφοσίωση που επιβάλλεται τα καθήκοντά του». Λίγες ώρες αργότερα ανακοίνωνε την παραίτησή του ο υπουργός Αμύνης του Ντονέτσκ, Ιγκόρ «Στρελκόφ». Ο Στρελκόφ, το πραγματικό όνομα του οποίου είναι Γκίρκιν που - σύμφωνα με όσα έχει δηλώσει ο ίδιος - δούλευε μέχρι τον Μάρτιο του 2013 για το FSB, έχει πολεμήσει στην Υπερδνειστηρία (περιοχή της Μολδαβίας σε ρωσικό έλεγχο), τη Βοσνία και την Τσετσενία, πήρε μέρος στις μάχες του Σλαβιάνσκ και όπως ανακοινώθηκε θα ασχοληθεί με άλλες δραστηριότητες. Έχει ρωσική υπηκοότητα. Το ITAR-TASS μετέδωσε ότι ο Γκίρκιν τραυματίσθηκε σοβαρά, κάτι που διέψευσαν αμέσως οι φιλορώσοι. Ορισμένα Μέσα στη Μόσχα σημειώνουν ότι οι τρεις παραιτήσεις σηματοδοτούν την προσπάθεια της Μόσχας να πάρει αποστάσεις από τα όσα συμβαίνουν στην Ανατολική Ουκρανία.

Την ίδια μέρα που συνέβαιναν -την Πέμπτη- η ρωσική κυβέρνηση δημοσιοποίησε, δια του αναπληρωτή πρωθυπουργού Αρκάντι Ντβόρκοβιτς, ότι εξετάζει το αίτημα της μεγαλύτερης επιχείρησης της Ρωσίας, της Ροσνέφτ, να της παράσχει μία γιγάντια κρατική πίστωση ώστε να διασφαλισθεί η επαναχρηματοδότηση του χρέους της. Η αγορά μιλάει για ένα δάνειο 41 δισ. δολαρίων -10 δισ. παραπάνω απ' όσο είναι το χρέος της μεγαλύτερης δημόσιας εταιρείας πετρελαιοειδών στον κόσμο- μέχρι το τέλος του 2015. Προηγουμένως η αμερικανική κυβέρνηση είχε απαγορεύσει σε πολίτες και επιχειρήσεις της να αγοράζουν μετοχές και ομόλογα διάρκειας άνω των 90 ημερών της Ροσνέφτ. Παρ' όλα αυτά, η Ροσνέφτ μπορεί να εισπράξει μεγάλα ποσά, πολλαπλάσια των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεών της από πωλήσεις πετρελαίου σε ασιατικές αγορές, ειδικά στην Κίνα, την ερχόμενη τριετία.

Η εταιρεία θα χρειασθεί «καθαρά» 5 δισ. δολάρια τον επόμενο ενάμιση χρόνο, αλλά κυρίως εξοπλισμό από το εξωτερικό για το φιλόδοξο πρόγραμμα εξερεύνησης της Αρκτικής για πετρέλαιο. Οι αγορές δεν επηρεάστηκαν από το αίτημα της ρωσικής εταιρείας και η μετοχή της Ροσνέφτ έδειξε αξιοπρόσεκτη σταθερότητα. Συνεπώς η συζήτηση αυτή δεν έχει να κάνει με τις τρέχουσες βραχυπρόθεσμες εξελίξεις, αλλά περισσότερο με μία μεσομακροπρόθεσμη διασφάλιση του πετραλαϊκού κολοσσού εν όψει των όσων μπορεί να συμβούν. Ο Πούτιν, ο Ουκρανός Προσένκο και ο Μπαρόζο θέλουν να συναντηθούν τις επόμενες εβδομάδες για τη συμφωνία της Ουκρανίας με την ΕΕ και τη διέλευση ρωσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας για τη δυτική Ευρώπη. 

Θυμίζω ότι η κρίση στην Ουκρανία άρχισε μετά την απόφαση του πρώην προέδρου Γιανουκόβιτς να μην υπογράψει τη συμφωνία με την ΕΕ -τις παραμονές της υπογραφής- και να προτιμήσει, για αρκετά χρήματα και φθηνό γκάζι, την ευρωασιατική ένωση της Μόσχας. Τώρα όλοι το σκέφτονται λίγο πιο ώριμα...