ΝΕΟΙ ΤΡΙΓΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

 

Τον τελευταίο καιρό παρακολουθούμε δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων που εκπροσωπούν είτε τη χώρα τους είτε την ΕΕ, που θυμίζουν ένα άτυπο εμφυλιοπολεμικό κλίμα, κάθε άλλο παρά συναινετικό και ειρηνικό θα λέγαμε. Η ανάδειξη της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό την προεδρία του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, έχει ήδη δημιουργήσει παντού εχθρούς, φίλους, ίντριγκες και πεδία αντιπαράθεσης τόσο στην ΕΕ όσο και την Ευρωζώνη.

Διαφαίνεται σταδιακά, ότι η κάθε χώρα θέλει να προωθήσει την δική της agenda κυρίως σε αναπτυξιακά θέματα και προϋπολογισμού, αδιαφορώντας για το πώς θα υπάρξει ένα συνολικό βιώσιμο πλάνο στην ΕΕ που θα προσφέρει ευημερία. Η πρόσφατη μάλιστα κόντρα του Γιούνκερ, ως νέου επικεφαλής, με τον Ιταλό πρωθυπουργό Μ. Ρέντσι, αλλά και με τον Ν. Κάμερον της Μεγάλης Βρετανίας, έστω και για διαφορετικούς λόγους, επιτείνουν το άσχημο κλίμα που υπάρχει.

Εκτός όμως από τα παραπάνω, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που δημιουργούν, τουλάχιστον στην παρούσα χρονική στιγμή, ρήγματα στην ΕΕ. Ενας από αυτούς, είναι η πολιτική της ΕΚΤ και η παρουσία του Μ. Ντράγκι που θέλει με τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής και την αγορά ομολόγων χαμηλής διαβάθμισης να στηρίξει με κάθε τρόπο την συνοχή της Ευρωζώνης.

Αυτή η πολιτική είναι ήδη κόκκινο πανί για το Βερολίνο, που διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι προηγείται η δημοσιονομική πειθαρχία και προσαρμογή και καμία χαλάρωση δεν θα γίνει ανεκτή. Λάδι στη φωτιά βέβαια ήρθε να ρίξει μια νέα έρευνα για το Λουξεμβούργο, του οποίου πρωθυπουργός ήταν ο Ζ. Γιούνκερ την περίοδο 1995-2013.

Συγκεκριμένα, βρέθηκαν μυστικές συμφωνίες πολυεθνικών εταιριών με το Δουκάτο, ώστε να υπάρξει φοροαποφυγή αρκετών δισ. ευρώ. Όπως αντιλαμβάνεστε και μόνο αυτό το γεγονός όπλισε τα χέρια των επικριτών και ευρωσκεπτικιστών ώστε να διεκδικήσουν είτε μεγαλύτερη αυτονομία στην πολιτική των χωρών τους, είτε να χαλαρώσει η δημοσιονομική προσαρμογή, καθώς πλέον φαίνεται ότι η πάταξη της φοροδιαφυγής, που ήταν και είναι ο μεγαλύτερος στόχος, γινόταν ανεκτή από συγκεκριμένα κράτη-μέλη. 

Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να προστεθούν τα διάφορα κινήματα διαμαρτυρίας σε κράτη και κυρίως στις αδύναμες χώρες του Νότου, εναντίον τόσο των κυβερνητικών πολιτικών όσο και της ίδιας της ΕΕ. Μάλιστα οι δημοσκοπικές τάσεις σε πολλές χώρες, φέρνουν τα αριστερά κόμματα σε θέση ισχύος, δημιουργώντας ανησυχία στις Βρυξέλλες για τη συνέχιση των όσων έχουν συμφωνηθεί στο σύμφωνο σταθερότητας αλλά και στα υφιστάμενα Μνημόνια.

Σε κάθε περίπτωση, οι τριγμοί και οι φυγόκεντρες τάσεις στην ΕΕ, πολλαπλασιάζονται καθημερινά, γεγονός που αποτυπώνεται στο χάσμα στην κοινή εξωτερική πολιτική και κοινή έκφραση των χωρών που την αποτελούν. Το ερώτημα είναι αν θα έχουμε σημαντικές ανατροπές στη δομή της Ευρώπης και αν αυτό θ’ αποτελέσει ένα θετικό σοκ ή έναν οιωνό διάλυσης του ευρωπαϊκού οράματος.

Η γνώμη μου είναι ότι μειωμένο πολιτικό κεφάλαιο για την ΕΕ σημαίνει αδύναμη παρουσία κάθε κράτους-μέλους στο διεθνές γίγνεσθαι, ανεξάρτητα από την οικονομική τους ευρωστία. Εν κατακλείδι, η ΕΕ πρέπει να βρει άμεσα ένα μοντέλο συνεννόησης και αυτοπροστασίας ώστε να παίξει τον ρόλο για τον οποίο συστάθηκε, δηλαδή να υπερβεί τα σύνορα των κρατών, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά.