ΑΘΛΙΟΤΗΤΕΣ ΚΟΜΨΑ ΕΝΔΕΔΥΜΕΝΕΣ…

Παρότι μου έδωσε την αφορμή, δεν απευθύνομαι μόνο στον υπουργό Παιδείας Α. Λοβέρδο που τόλμησε να μιλήσει για «εθελοντική» εργασία εκπαιδευτικών με αντάλλαγμα, αντί μισθού, κάποια μόρια (!), έστω κι αν η δήλωσή του, όχι απλά υπερέβη τα εσκαμμένα αλλά έδωσε ένα…σάλτο και βρέθηκε απέναντι! Απευθύνομαι στους απανταχού τυχοδιώκτες-ευδοκιμούντες σε φθίνοντα, καταρρέοντα οικοσυστήματα-που η παρασιτική επιβίωσή τους δημιουργεί πλέον επικίνδυνη τοξικότητα στο κοινωνικό περιβάλλον. 

Που η ύπαρξή τους από θέση ισχύος είναι άρρηκτα δεμένη με την έννοια της εκμετάλλευσης του αδύναμου, σε οποιαδήποτε μορφή και επίπεδο. Μια εκμετάλλευση ωστόσο, πλασαρισμένη τόσο έντεχνα και ντυμένη τόσο κομψά, που μοιάζει σχεδόν… ελκυστική! Φαντάζομαι δημιουργικούς γλωσσοπλάστες να καταναλώνουν αρκετές εργατοώρες, προκειμένου να διαστρεβλώσουν καθαρούς όρους ή να εφεύρουν θολούς νεολογισμούς, αντίστοιχους των χρησμών της Πυθίας, άνευ υπαρκτού περιεχομένου. Που όμως το παραπλανητικό, σοφιστικέ άκουσμά τους, ηχεί κομψά και εύηχα σε αυτιά ήδη αποσυντονισμένα και μυαλά παραζαλισμένα. 

Η υψηλή ραπτική του σικάτου πανωφοριού, είναι αδύνατο να σου αφήσει την παραμικρή υπόνοια για τα θλιβερά κουρέλια που καλύπτει…«Δεν μίλησα για εθελοντισμό, αλλά για… αδάπανη εργασία» θα ισχυριστεί ο εμπνευσμένος Υπουργός απέναντι στις εύλογες αντιδράσεις των εκπαιδευτικών. Όντως, στην παρούσα… κολεξιόν, ο μετρ μεγαλουργεί. Με ένα πανωφόρι επιλεγμένο προσεκτικά, διπλής όψης, κατάλληλο για ποικίλες καιρικές- πολιτικές συνθήκες, τις οποίες άλλωστε γνωρίζει άριστα ο δημιουργός. 

Κατά την προσφιλή τακτική, είναι πολύ πιθανό το ρηθέν να εκτοξεύτηκε ως πυροτέχνημα για να αλιεύσει αντιδράσεις, να βολιδοσκοπήσει το τοπίο, να προετοιμάσει σταδιακά το έδαφος…Δεν παύει όμως να συνιστά μια χυδαιότητα, αφενός διότι απαξιώνει θλιβερά ένα θεμελιώδες ανθρώπινο–κοινωνικό δικαίωμα, αυτό της εργασίας, και αφετέρου διότι «ντύνει» την αθλιότητα με παραπλανητικό–κομψό «ένδυμα», αυτό ενός ιδανικού σαν τον εθελοντισμό, βαφτίζοντάς το υποκριτικά «αδάπανη εργασία». 

Αν επιχειρούσαμε μια πρόχειρη καταγραφή των ευφάνταστων ευφυολογημάτων της τελευταίας πενταετίας, προκειμένου να ντυθούν κομψά τα πλέον σκληρά μέτρα και η πλέον στυγνή εκμετάλλευση, θα καταρτίζαμε κατάλογο μακροσκελή. Πρόκειται για περιπτώσεις όπου η πλουσιότατη ελληνική γλώσσα με τις λεπτές αποχρώσεις εννοιών, δίνει άπειρες διεξόδους σε κυνικούς χρήστες για παραπλάνηση και υποτίμηση της κοινής νοημοσύνης.

Βέβαια η ξεκάθαρη έννοια του εθελοντισμού δεν ανήκει στην κατηγορία των «γλωσσοπλασιών», όμως οι παραπλανητικές συνώνυμές της «αδάπανη εργασία» ή «αμισθί παροχή» ή «ανταλλακτική υπηρεσία» ή «ανταποδοτική εργασία» ή… επιχειρούν να καλύψουν έντεχνα το άθλιο προφανές: «θέλουμε εργαζόμενους να δουλεύουν αμισθί»! Τόσο απλά και τόσο κυνικά. Η έννοια του εθελοντισμού καθεαυτού, παρότι αισχρά κακοποιημένη και παρερμηνευμένη, δεν παύει να διακρίνεται από μια τεράστια ειδοποιό διαφορά, προκύπτουσα από την ίδια την ετυμολογία εκ του ρήματος «θέλω».

Ο εθελοντής δεν αμείβεται υλικά για τις υπηρεσίες του ούτε τις ανταλλάσσει ανταποδοτικά, διότι τις παρέχει ΕΚΟΥΣΙΑ με τη μορφή προσφοράς. Αν ζητήσεις από έναν αυθεντικό εθελοντή να κοστολογήσει την προσφορά του, θα σου απαντήσει ότι κανένα υλικό αντίτιμο δεν μπορεί να αντισταθμίσει το πολύτιμο ηθικό, το μόνο που εισπράττει και αιτιολογεί τον χαρακτηρισμό του εθελοντισμού ως ιδανικό.

Και έρχονται κατά καιρούς οι λογής τυχοδιώκτες να ευτελίσουν τον όρο και να μετατρέψουν την εκούσια προσφορά είτε σε εκβιαστικό καταναγκασμό, είτε σε φτηνό ανταλλακτικό παζάρι. Να υποκαταστήσουν εν ολίγοις, την αμειβόμενη επαγγελματική εργασία με τη δωρεάν. Το αυτονόητο, συνταγματικά κατοχυρωμένο, ανθρώπινο και κοινωνικό δικαίωμα στη δουλειά με…δουλεία, βαφτισμένη χυδαία «εθελοντισμό». Από πότε ο εθελοντής «προσφέρει» έναντι ανταλλάγματος ή με το πιστόλι στον κρόταφο, ω αχρείοι;