ΤΑ ΚΑΜΑΡΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ

 

H Πόλη πάντα με εκπλήσσει. Πιστεύεις ότι τίποτα δεν θα αλλάξει και η επίσκεψή σου θα αναλωθεί με τα ιστορικά μνημεία και τις βόλτες με το βαποράκι, αλλά δεν ξέρεις τίποτα. Στον κήπο του Παλατιού του Τοπκαπί, είδα ένα μαγικό πάρκο. Gulhane Parki. Για πάρα πολλά χρόνια ήταν εγκαταλελειμμένο, μέσα στα μαύρα χάλια βρωμιάς και ακαταστασίας.

Σήμερα αντίκρισα ένα υπόδειγμα πάρκου με κήπους στρωμένους με λουλούδια όλων των χρωμάτων, πεντακάθαρες αλέες και αιωνόβια δέντρα. Κόσμημα για την Πόλη. Χάρμα οφθαλμών. Τόπος χαλάρωσης και ψυχαγωγίας τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους ξένους. Τύφλα να έχουν οι κήποι του Λουξεμβούργου στο Παρίσι. Διάχυτη η καλαισθησία τόσο στην επιλογή των τύπων όσο και των χρωμάτων των λουλουδιών.

Παγκάκια παντού λευκά και φρεσκοβαμμένα. Κοσμοπλημμύρα με τα παιδάκια να τρέχουν πίσω από τα περιστέρια και να χαίρονται. Το άρωμα των ανθισμένων λουλουδιών σε μεθούσε. Το πάρκο εξέπεμπε τόση γαλήνη και θετική ενέργεια που ζήλεψα. Τι κρίμα, στην Αθήνα δεν έχουμε πάρκα τόσο ανθοστολισμένα και καλά συντηρημένα. Μέσα μου είπα ότι ίσως θα έπρεπε να πάρουμε μαθήματα κηπουρικής από τους Τούρκους.

Η παράδοση και η λατρεία για τις τουλίπες, σε συνδυασμό με την προσοχή  που δίνουν στη γεωμετρική συμμετρία των κήπων, σου προκαλεί  θαυμασμό. Μετά από λίγο έφτασα και σε ένα άλλο καμάρι της πόλης. Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (Istanbul Art 2004). Σε αντίθεση με άλλα μουσεία που έχω επισκεφτεί μέχρι τώρα, τα περισσότερα εκθέματά του φιλοξενούνται στον κάτω όροφο, δηλαδή στο υπόγειο.

Τολμηρή καλαισθησία σε μια χώρα όπου η θρησκεία αποτέλεσε τροχοπέδη και βαρίδι για την πρωτοποριακή τέχνη. Πληθώρα έργων (ζωγραφική, βίντεο, γλυπτική και φωτογραφία) και αξιόλογη χρονολογική παρουσίαση των Τούρκων καλλιτεχνών. Χαρακτηριστικό ήταν ένα βίντεο με τίτλο «Το ξεγύμνωμα», όπου μια μεταμφιεσμένη γυναίκα αφαιρούσε από πάνω της 12 μαντίλες που στοιχειοθετούσαν τον τρόπο κάλυψης του προσώπου πολλών γυναικών στην Τουρκία, από τη γιαγιά και τις φίλες της και τελειώνοντας με τον εαυτό της.

Και ενώ  περίμενες να δεις ένα σακατεμένο πρόσωπο που να δικαιολογήσει τη μεταμφίεση, πρόβαλε ένα όμορφο νεανικό πρόσωπο με πανέξυπνα μάτια. Εντύπωση μου προκάλεσε ότι η τουρκική κυβέρνηση ενέκρινε υποτροφίες στους καλλιτέχνες για το Παρίσι, ώστε να εξοικειωθούν με τα ρεύματα και τις σχολές ζωγραφικής. Στη νεότερη ιστορία της, η καλλιτεχνική ζωή της Πόλης δέχθηκε σημαντικές ευρωπαϊκές επιρροές.

Οι ευρωπαϊκές αντιλήψεις για την τέχνη και τη διδασκαλία της ξεκίνησαν να υιοθετούνται το 1883, όταν ιδρύεται η Αυτοκρατορική Ακαδημία Καλών Τεχνών κατά τα πρότυπα της Σχολής Καλών Τεχνών του Παρισιού. Η Αυτοκρατορική Ακαδημία υπήρξε το επίκεντρο της καλλιτεχνικής ζωής της Πόλης, ενώ μέχρι το 1932 αποτελούσε το μοναδικό καλλιτεχνικό κέντρο με ευρωπαϊκό προσανατολισμό στην Τουρκία.

Μοναδική στον κόσμο, η Πόλη που βρίσκεται σε δύο ηπείρους, έχει 17 εκατομμύρια πληθυσμό και χρειάζεται πράγματι αυτά τα καμάρια. Το Γκιούλχανε που της  δίνει φρέσκια πνοή στο μεγάλο πρόβλημα μόλυνσης του περιβάλλοντος. Το μουσείο που δίνει ελπίδες στους καλλιτέχνες να επαναστατήσουν για να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Κατέχουν μια αδιαμφισβήτητη τεχνική και έμπνευση και είναι ισάξιοι των συναδέλφων των. Δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουνε από τους Ευρωπαίους και Αμερικανούς καλλιτέχνες.