«ΞΥΛΟ» ΣΕ ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΟΥΛΕΜΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ

 

Τις βαρύτατες ευθύνες της Τουρκίας για την μηδαμινή βελτίωση στην μεταναστευτική κρίση παρουσία του Τούρκου πρωθυπουργού, Αχμέτ Νταβούτογλου, υπογράμμισαν άπαντες στις Βρυξέλλες στο πλαίσιο της μίνι Συνόδου Κορυφής που βρίσκεται από την Πέμπτη σε εξέλιξη.

Το μεταναστευτικό ήταν το βασικό θέμα στην ατζέντα της συνάντησης του Αλέξη Τσίπρα με την Άνγκελα Μέρκελ, ενώ η Ελλάδα έθεσε θέμα επιστροφής στην Τουρκία όσων δεν δικαιούνται άσυλο. Σύμφωνα με πληροφορίες από την ελληνική πλευρά η καγκελάριος Μέρκελ ενημερώθηκε από τον Πρωθυπουργό για την πρόοδο των εργασιών στα κέντρα υποδοχής και προσωρινής παραμονής προσφυγών (relocation camps) που δημιουργούνται στην ηπειρωτική χώρα. 

Τα κέντρα εκτιμάται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί μέσα στους επόμενους δύο μήνες. Ως προς το θέμα της Frontex έγινε κατανοητό ότι η Ελλάδα επιθυμεί να αξιοποιήσει την τεχνογνωσία» της Frontex και να δεχτεί βοήθεια. Επισημάνθηκε, ωστόσο, από τον πρωθυπουργό ότι από την βοήθεια που έχει ζητήσει ως σήμερα η Ελλάδα, έχει φτάσει στη χώρα μόνο η μισή. Έγινε σαφές, μάλιστα, ότι το προσωπικό της Frontex εργάζεται με τα ωράρια εργασίας των χωρών απ’ όπου προέρχονται.

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, ο Πρωθυπουργός επεσήμανε πως για να ξεπεραστεί αυτή η πρωτοφανής προσφυγική και μεταναστευτική κρίση πρέπει να υπάρξει ένας μόνιμος μηχανισμός μετεγκατάστασης προσφύγων απευθείας από την Τουρκία ή επανεγκατάστασης από την Ελλάδα στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Μόνο έτσι θα υπάρχει ένας νόμιμος και ασφαλής δίαυλος μεταφοράς των προσφύγων προς τον προορισμό τους.

Ταυτόχρονα συμφωνήθηκε ότι θα εφαρμοστεί άμεσα μια συγκροτημένη πολιτική επιστροφών όσων δεν δικαιούνται άσυλο ή αρνούνται να υποβάλουν αίτημα για άσυλο. Σ’ αυτή την κατηγορία εμπίπτουν οι εισερχόμενοι από τις τουρκικές ακτές με προέλευση κυρίως από το Μαρόκο, την Αλγερία, το Πακιστάν και το Ιράν. Οι επιστροφές θα γίνονται σε στενή συνεργασία με τη Frontex και την Ε.Ε., βάσει του πρωτοκόλλου επιστροφών Ελλάδας-Τουρκίας και στο πνεύμα της πρόσφατης συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας.

Εν τω μεταξύ αυστηρή προειδοποίηση προς την Άγκυρα ότι θα πρέπει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της για ανάσχεση των προσφυγικών ροών προς την Ευρωπαϊκή Ένωση απηύθυναν την Πέμπτη οι Ευρωπαίοι ηγέτες, στο περιθώριο της πρώτης μέρας της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, καθιστώντας σαφές ότι μόνο τότε θα λάβει η Τουρκία την ευρωπαϊκή βοήθεια που έχει συμφωνηθεί.

Τη στιγμή που οι αφίξεις στα ελληνικά νησιά φαίνεται περιορίζονται μεν αλλά πρωτίστως λόγω της κακοκαιρίας, η Ευρώπη ουσιαστικά έβαλε στον «πάγο» την πρόταση της Κομισιόν για εφαρμογή προγράμματος μετεγκατάστασης εκατοντάδων χιλιάδων Σύρων απευθείας από προσφυγικούς καταυλισμούς στην Τουρκία.

Η πρόταση αποτελεί μέρος του πακέτου που προσέφεραν οι Βρυξέλλες προκειμένου να εξασφαλίσουν τη βοήθεια της Άγκυρας στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, όμως έλαβε «ψυχρή» υποδοχή από τους ηγέτες 11 χωρών της Ε.Ε., γεγονός που καταδεικνύει το μέγεθος της δυσπιστίας που υπάρχει ακόμα προς την Τουρκία. Οι ενστάσεις των ηγετών εκφράστηκαν έντονα κατά τη διάρκεια της μίνι-συνόδου που έλαβε χώρα πριν την έναρξη της κανονικής Συνόδου Κορυφής, με τη συμμετοχή και του τούρκου πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου.

Μπορούμε να συζητήσουμε το θέμα της μετεγκατάστασης προσφύγων από την Τουρκία μόνο αν οι αριθμοί των παράνομων ροών είναι «σχεδόν μηδενικοί», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε, λίγες μέρες πριν η Ολλανδία αναλάβει την προεδρία της Ε.Ε. για το πρώτο εξάμηνο του 2016. Σύμφωνα με πληροφορίες των «Financial Times», η δήλωση Ρούτε αντανακλά το κλίμα που επικράτησε στη μίνι-σύσκεψη.

«Δεν μπορούμε να λάβουμε αποφάσεις πριν η ασφάλεια των συνόρων είναι λειτουργική», δήλωσε από την πλευρά του ο αυστριακός καγκελάριος Φάιμαν, ο οποίος είχε ζητήσει τη σύγκληση της μίνι-συνόδου. Περιέγραψε τη συζήτηση ως «έντονη». Το σχέδιο μετεγκατάστασης από την Τουρκία έχει ως στόχο τη ρύθμιση των αφίξεων και την ελαχιστοποίηση των θανάτων στο Αιγαίο. 

Έχει ως ανεπίσημο στόχο τον διαμοιρασμό έως και 2,5 εκατομμυρίων προσφύγων σε κράτη-μέλη της Ε.Ε., αν και η συμμετοχή των χωρών στο πρόγραμμα θα γίνει σε εθελοντική βάση. Η ομάδα του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ είχε ετοιμάσει προσχέδιο συμπερασμάτων για τη μίνι-σύνοδο που προέβλεπε συμφωνία για το ευρω-τουρκικό πρόγραμμα, σύμφωνα με τους FT, όμως τελικά δεν υπήρξε τίποτα που θα θυμίζει συμφωνία. 

Αντίθετα, η ολλανδική προεδρία θα αναλάβει από τον Ιανουάριο να βρει τον καλύτερο μηχανισμό για να επιτευχθεί η μετεγκατάσταση των 2,5 εκατομμυρίων εκτοπισμένων ανθρώπων από την Τουρκία. Την ίδια ώρα συμφωνήθηκε μεταξύ άλλων η δράση της υπό σύσταση κατόπιν πρότασης της Κομισιόν, Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής – Ακτοφυλακής, με τον Έλληνα πρωθυπουργό να καλωσορίζει την πρωτοβουλία αυτή, έχοντας ως κόκκινη γραμμή την παραμονή της διαφύλαξης των εθνικών συνόρων σε εθνικό επίπεδο. 

Ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε χαρακτηριστικά πως «είναι απολύτως σαφές ότι η δράση αυτών των σωμάτων εναπόκειται στην ευθύνη της διαφύλαξης των συνόρων που παραμένει εθνική ευθύνη» Οι ηγέτες των κρατών μελών της Ε.Ε αναγνώρισαν τα προβλήματα που υπάρχουν στην υλοποίηση του σχεδίου το οποίο έχει εκπονηθεί, καθώς και στην ανάγκη επιτάχυνσης των δράσεων για «ανάκτηση του ελέγχου» στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε, προκειμένου να διαφυλαχθεί η ακεραιότητα της συνθήκης Σέγκεν.

«Το Συμβούλιο πρέπει να εξετάσει γρήγορα τις προτάσεις της Επιτροπής της 15ης Δεκεμβρίου για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή, την αναθεώρηση του Κώδικα Σέγκεν, το εθελοντικό πρόγραμμα επανεγκατάστασης προσφύγων από την Τουρκία» και «πρέπει να υιοθετήσει τη θέση του ως προς την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή κατά τη διάρκεια της Ολλανδικής Προεδρίας», αναφέρεται σε ανακοίνωση.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει αναπτύξει μια στρατηγική με στόχο την αναχαίτιση των πρωτοφανών μεταναστευτικών ροών που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Τα προβλήματα στα εξωτερικά σύνορα της Σέγκεν, οι αδυναμίες στη λειτουργία των hot spots, η μη εφαρμογή του συστήματος μετεγκατάστασης και των συμφωνιών επανεισδοχής αποτελούν, μεταξύ άλλων, τα σημεία στα οποία επισημαίνεται πως τα κράτη μέλη και τα ευρωπαϊκά όργανα πρέπει να λάβουν δράση «επειγόντως», καθώς η εφαρμογή είναι «ανεπαρκής».

Στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, περιλαμβάνονται σαφείς πιέσεις προς την ελληνική κυβέρνηση ώστε να επιταχυνθεί η δημιουργία hotspots. Ταυτόχρονα οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν στην αναθεώρηση του κανονισμού του Δουβλίνου, όπως επίσης έδωσαν το πράσινο φως ώστε να αρχίσει η περαιτέρω επεξεργασία της πρότασης της Κομισιόν για ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή. Σύμφωνα με το ανακοινωθέν, τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. και τα κράτη μέλη πρέπει επειγόντως, μεταξύ άλλων:

-Να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις στα εξωτερικά σύνορα του χώρου Σέγκεν, με την εξασφάλιση συστηματικών ελέγχων ασφαλείας

-Να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις στη δημιουργία και λειτουργία των hotspots αλλά και να διασφαλίσουν ότι η Frontex διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία.

-Να διασφαλίσουν τη συστηματική και πλήρη αναγνώριση, καταγραφή και λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων

-Να εφαρμόζουν τις αποφάσεις μετεγκατάστασης

-Να ενισχύσουν τα μέτρα για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης.