Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΤΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝΕΙ

 

Η Τουρκία ενεργοποιεί παράλληλα σενάρια: Προετοιμάζεται για βήματα ενσωμάτωσης κατεχόμενα. Σε δυο άξονες πολιτικής κινείται η τουρκική πλευρά, η οποία σε επίπεδο τακτικής έχει καθορίσει τα επόμενα βήματα, εκτιμώντας πως μετά τις βουλευτικές εκλογές του Μάιου, θα υπάρξουν εξελίξεις στο Κυπριακό. Τοποθετούνται δε αυτές οι εξελίξεις για τον Ιούνιο.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, που διαμορφώνουν τα σενάρια αλλά και ετοιμάζουν τις θέσεις που κατατίθενται στις συνομιλίες από τους Ακιντζί και Ναμί, συντηρούν ζεστό ένα παλιό σενάριο, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως σχέδιο Β΄. Αυτό που υποδεικνύεται και σε επαφές Τούρκων αξιωματούχων με ξένους είναι πως η διαπραγματευτική διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη, τη στηρίζουν και πως δεν μπορούν να αγνοήσουν τις δυο πιθανότητες- επιτυχίας ή αποτυχίας- και για αυτό προετοιμάζονται. 

Σημειώνουν πως είτε θα υπογραφεί συμφωνία στο Κυπριακό μέχρι το τέλος του 2016 και το πρόβλημα θα επιλυθεί διά δημοψηφισμάτων, ή η παρούσα κατάσταση θα αναγνωριστεί ως η λύση από τη διεθνή κοινότητα, σε περίπτωση οι Ελληνοκύπριοι απορρίψουν ξανά τη συμφωνία. Παράλληλα, η Τουρκία υποδεικνύει πως είτε ισχύσει το πρώτο σενάριο είτε το δεύτερο, η ενταξιακή πορεία της χώρας θα πρέπει να προχωρήσει, με βάση και την πρόσφατη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Κοντολογίς, οι Τούρκοι θέλουν να μην υπάρξει κανένα εμπόδιο στην ενταξιακή διαδικασία τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω Κυπριακού. Αυτό άλλωστε ζήτησε ευθέως και ο Τούρκος Πρωθυπουργός, Αχμέτ Νταβούτογλου, κατά τη διάρκεια του ανατολίτικου παζαριού που διεξήχθη πριν τη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση πρόσφατα στις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με πληροφορίες, στις συνομιλίες η τουρκική πλευρά με εντολές της Άγκυρας υιοθετεί μια τακτική συντήρησης της διαδικασίας χωρίς, ωστόσο, να προχωρεί ούτε ένα βήμα.

Ουσιαστικά με τη στάση της δεν επιτρέπει να υπάρξουν εξελίξεις στο πεδίο των διαπραγματεύσεων. Ακόμη και κάποια βήματα να γίνουν στις συναντήσεις του Προέδρου Αναστασιάδη με τον κατοχικό ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί, όταν τα θέματα παραπεμφθούν στους διαπραγματευτές, ο Οζντίλ Ναμί τα χειρίζεται με τέτοιο τρόπο που ανοίγουν στις συζητήσει κι άλλα ζητήματα.

Παράλληλα με τους τακτικισμούς αυτούς, η τουρκική πλευρά προχωρά με βάση ένα σχεδιασμό στην πλήρη εξάρτηση των κατεχομένων από την Άγκυρα ενώ ενισχύει το διεθνές προφίλ του ψευδοκράτους. Αυτό που επιδιώκεται είναι η αναβάθμιση του ψευδοκράτους, η λειτουργία του ως «κανονικού κράτους» εσωτερικά αλλά και εξωτερικά, αν και γνωρίζουν πως είναι σήμερα ανέφικτος ο στόχος της αναγνώρισης.

Προετοιμάζουν τη μετατροπή του ψευδοκράτους με δομές που το προετοιμάζουν για την επόμενη ημέρα μιας συμφωνίας ή ενός αδιεξόδου. Με τη βοήθεια και ξένων κυβερνήσεων, οικοδομείται μια διεθνή εικόνα για το ψευδοκράτος, η οποία σε κάποιο στάδιο έγινε και με την ανοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι διεθνείς επαφές του Ακιντζί έγιναν αρχικά με τη συναίνεση της Λευκωσίας, η οποία τώρα προσπαθεί να τα μαζέψει.

Όσο αναφορά το θέμα της εξάρτησης, που βαθμηδόν οδηγεί στην ενσωμάτωση, η Άγκυρα, την τελευταία περίοδο προσπαθεί να δημιουργήσει νέα τετελεσμένα. Μετά το έργο μεταφοράς νερού στα κατεχόμενα, τώρα σχεδιάζει και τη σύνδεση με ηλεκτρισμό. Το σημαντικό βέβαια είναι το περιεχόμενο του οικονομικού πρωτοκόλλου Τουρκίας-«ΤΔΒΚ», που αναμένεται να υπογραφεί αυτή την εβδομάδα στην Άγκυρα. Το πρωτόκολλο συνιστά ουσιαστικά την εφαρμογή των σχεδιασμών της Άγκυρας ενώ θα ανοίξει ο δρόμος σε τουρκικές εταιρείες για να «λεηλατήσουν» τα κατεχόμενα.

Δεν είναι καινούργιοι οι σχεδιασμοί της Άγκυρας. Θέλει ένα πλήρες ελεγχόμενο κράτος στην Κύπρο, είτε αυτό «είναι συνδεδεμένο με αυτό του νότου είτε όχι». Τους ενδιαφέρει, παράλληλα, η διατήρηση με την Ε.Ε. κι αυτό μπορεί να γίνει μέσω Κύπρου. Προσπάθησε σε αυτό του το ταξίδι, ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα να χαμηλώσει τους τόνους. Έχοντας ενώπιον του όλα τα δεδομένα και χωρίς να ακυρώνει τους άτυπους σχεδιασμούς τους, για επίτευξη συμφωνίας μέχρι το τέλος του χρόνου, επέλεξε αυτή τη φορά να μην προκαλέσει αντιδράσεις.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι ο Νορβηγός απεσταλμένος του ΟΗΕ, είπε και δημόσια ( στα κατεχόμενα) ότι οι βουλευτικές εκλογές δεν επηρεάζουν τη διαδικασία των συνομιλιών. Μέχρι πρόσφατα διαφορετική ήταν η εντύπωση του και δεν απέφευγε να το αναφέρει στις επαφές του. Ότι, δηλαδή, η προεκλογική περίοδος δυσκολεύει τους χειρισμούς της ελληνοκυπριακής πλευράς.

Η Κυπριακή Δημοκρατία αποφάσισε τη σύσταση μηχανισμού που θεωρείται απαραίτητος για την εφαρμογή απόφασης του ΕΔΑΔ ( 12 Μαίου 2014), σύμφωνα με την οποία η Τουρκία υποχρεούται, μεταξύ άλλων, στην καταβολή 90 συνολικώς εκατομμυρίων ευρώ ως δίκαιης ικανοποίησης στους εγκλωβισμένους της Καρπασίας και στους συγγενείς των αγνοουμένων. Με βάση την απόφαση, η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να συστήσει ένα μηχανισμό, που θα εξετάζει τα αιτήματα και θα καθορίσει τα κριτήρια για όσους θα αποζημιωθούν. 

Αν και η τουρκική πλευρά έχει ξεκαθαρίσει διά του Αχμέτ Νταβούτογλου, ότι δεν πρόκειται να δώσει λεφτά στην Κυπριακή Δημοκρατία, ωστόσο η κυπριακή κυβέρνηση προχώρησε με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου στη δημιουργία μιας επιτροπής στην οποία θα συμμετέχουν διάφορα υπουργεία και η Νομική Υπηρεσία. Η επιτροπή αυτή θα αποφασίσει καταρχήν για τα κριτήρια και στη συνέχεια, εάν και εφόσον η Τουρκία εκταμιεύσει τα χρήματα, να δημιουργήσει τους κατάλληλους μηχανισμούς για να δοθούν στους δικαιούχους. 

Ουσιαστικά με βάση την απόφαση του υπουργικού συμβουλίου, ο μηχανισμός θα αφορά την κατανομή επιδικασθείσας από το ΕΔΑΔ δίκαιης ικανοποίησης σε εγκλωβισμένους και συγγενείς αγνοουμένων. Η Τουρκία θα έπρεπε με βάση την απόφαση να είχε καταβάλλει, εντός τριών μηνών, 60 εκατ. ευρώ συν φόρους, εν είδει αποζημίωσης για ηθική βλάβη που υπέστησαν οι εγκλωβισμένου ελληνοκύπριοι κάτοικοι της Καρπασίας. 

Θα έπρεπε, επίσης, να κατέβαλε, εντός τριών μηνών, 30 εκατ. ευρώ συν φόρους στην προσφεύγουσα κυβέρνηση εντός διαστήματος τριών μηνών, 30 εκατ. ευρώ, , εν είδει αποζημίωσης για την ηθική βλάβη που υπέστησαν οι συγγενείς των αγνοουμένων. Τίποτε, ωστόσο, δεν έπραξε και εναπόκειται στο Συμβούλιο της Ευρώπης να αποφασίσει τα περαιτέρω.