ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙ ΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ

 

Η πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας έναντι της Αγγλίας παρουσιάζει διαχρονικά μιαν ηττοπαθή στάση, παρά το γεγονός ότι η ίδια παραβίασε πολλαπλώς τις Συνθήκες που υπέγραψε και αφορούσαν στις υποχρεώσεις της έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ο ρόλος της Αγγλίας πριν, αλλά κύρια κατά την τουρκική στρατιωτική εισβολή το 1974 όπως και έκτοτε, ακόμη και μετά την πλήρη ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας το 2004 στην ίδια οικογένεια κρατών στην οποία ανήκε και η Αγγλία, δεν ήταν ποτέ υπέρ του ορθού και του δικαίου: 

Η νομική θέση των Βρετανικών Βάσεων στην Κύπρο προβλέφθηκε στη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης του 1960, μαζί με τα παραρτήματα που τη συνόδευαν και αποτελούν μέρος αυτής, οι διακοινώσεις οι οποίες αντηλλάγησαν στις 16 Φεβρουαρίου 1960, ενώ έχουν νομική ισχύ και δηλώσεις οι οποίες έγιναν σε σχέση με το θέμα της κυριαρχίας. 

Συμφωνήθηκε ότι επρόκειτο για στρατιωτική και μόνο χρήση και άρα δεν διατηρούσε «κυριαρχία» επί του εδάφους. Πέραν από το ψήφισμα της Βουλής των Αντιπροσώπων από το 1975, ως πολιτική απόφαση που μπορεί να τύχει πολιτικά διαφόρων ερμηνειών, υπάρχουν Κυπριακές Δικαστικές αποφάσεις με πρώτη μια Πολιτική Έφεση της 27.6.1991 (που προφανώς δεσμεύει κάθε πολιτικό ή θεσμικό όργανο του κράτους). 

Στην οποία τονίστηκε ότι οι Βάσεις υπάρχουν ως απαίτηση αντίληψης παρωχημένων εποχών και διατηρούνται βασικά για στρατιωτικούς και μόνον σκοπούς. Είναι δε από την απόφαση αυτή, χαρακτηριστικό το ακόλουθο απόσπασμα.  «Οι δύο περιοχές των Βάσεων, με τη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης, παρέμειναν κάτω από την επικυριαρχία του Ηνωμένου Βασιλείου. 

Το προηγούμενο καθεστώς των περιοχών αυτών, μέρος της αποικίας της Κύπρου, έπαυσε να υφίσταται. Το καθεστώς των Βάσεων καθορίζεται, ρυθμίζεται και διέπεται από τη Συνθήκη Εγκαθιδρύσεως, περιλαμβανομένων Δηλώσεων, Παραρτημάτων και Νότων που αντηλλάγησαν. Το όνομα των περιοχών αυτών ελέγχεται από τη λέξη "base", (βάση) το οποίο καθαρά δηλώνει στρατιωτική χρήση. 

Με βάση την τελολογική μέθοδο και τις αρχές ερμηνείας που αναφέρθηκαν πιο πάνω, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι οι Κυρίαρχες Περιοχές των Βάσεων δεν είναι ούτε κράτος ούτε αποικία, αλλά περιοχές της νήσου Κύπρου, στις οποίες το Ηνωμένο Βασίλειο κατά τον χρόνο της εγκαθίδρυσης της Δημοκρατίας της Κύπρου για στρατιωτικούς και αμυντικούς σκοπούς μόνο, διατήρησε την επικυριαρχία με τους περιορισμούς και προσδιορισμούς που αναφέρονται στα πιο πάνω διεθνή και διμερή έγγραφα».
 

Το σκεπτικό αυτής της απόφασης ακολουθήθηκε και σε άλλες μεταγενέστερες υποθέσεις. Πρέπει δε να υπενθυμίσω ότι όταν η ίδια η Αγγλία κατέστη μέλος της ΕΟΚ, φρόντισε να αφήσει εκτός του κοινοτικού κεκτημένου τις στρατιωτικές βάσεις της στην Κύπρο.  

Μάλιστα, φρόντισε και επιβλήθηκε ανάλογο εμπόδιο και όταν εντάχθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004. Κινήθηκε γιατί τότε, είχε η ίδια τη δυνατότητα και ισχύ να επιβάλει τούτο. Το 2014 εμφανίστηκε ότι παραχωρεί «δικαιώματα» περί την ιδιοκτησία, σε πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας που η ίδια διαμόρφωσε το 1960 ως περιορισμούς:  

Στην ουσία όμως αυτή η φαινομενική «παραχώρηση» εξυπηρέτησε και πάλιν τα δικά της συμφέροντα γιατί, απλούστατα επιβεβαίωσε με δική μας μάλιστα σύμφωνη γνώμη ότι, διατηρεί την όλην έκταση των Βάσεων υπό την επικυριαρχία της, συμπεριλαμβανομένης και της «απελευθερούμενης» δήθεν έκτασης των 198 τ. χιλ.
 

Βέβαια για τους ιδιοκτήτες της περιοχής, η ενέργεια αυτή προφανώς επέφερε επιτέλους μια διαφοροποίηση ότι, από το απαράδεκτο καθεστώς των περιορισμών στην ιδιοκτησία τους αφού έτσι επεκτάθηκε το δικαίωμα χρήσης και απόλαυσης της περιουσίας τους, υπό όρους πολεοδομικούς που θα πρέπει να αποφασιστούν στο μέλλον. 

Το εάν τώρα θα επηρεαστεί αυτή η «συμφωνία» θα διαφανεί μετά την έξοδο της Αγγλίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως το βέβαιο είναι ότι, το θέμα τούτο της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εξαιρετική πολιτική και νομική διάσταση, αφού η Αγγλία επιμένει να διατηρεί και να επιβάλλει σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας την επιθυμία της ευρισκόμενη πολύ μακριά της Κύπρου, απλώς ως πρώην αποικιοκρατική δύναμη. 

Τούτο σε βάρος μιας χώρας μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ τώρα η Βρετανία δεν είναι πλέον εταίρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Άρα πρέπει τώρα με τη βοήθεια της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διεκδικηθεί να εγκαταλείψει η Αγγλία κάθε δική της επικυριαρχία, ώστε να υπαχθούν τα εδάφη αυτά, στην κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας και άρα στο κοινοτικό κεκτημένο. 

Το να μην επιθυμεί τώρα το Ηνωμένο Βασίλειο με το Δημοψήφισμα, τη συνέχιση της συμμετοχής του στην Ενωμένη Ευρώπη αποτελεί δικαίωμά τους, όμως η απόφαση αυτή επιφέρει και αποτελεί αφορμή για διαφοροποιήσεις.  

Μεταξύ δε άλλων μια των διαφοροποιήσεων θα πρέπει να επιτρέψει ώστε η σε βάρος της Κύπρου παρουσία και χρήση των Βάσεων από την Αγγλία να τερματιστεί ως δυνατότητες παρωχημένων εποχών που είναι ανεπίτρεπτες σε σχέση με το δικαίωμα των λαών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για κυριαρχία και αρχές δικαίου. 

Είναι απαραίτητο για να μη μας μείνει και να μας δεσμεύει το περιβόητο Μνημόνιο Συναντίληψης Κυπριακής Δημοκρατίας και Ηνωμένου Βασιλείου του 2008 (που έμμεσα επιβεβαίωσε το δικαίωμα εγγυήσεων. 

Αλλά και επεμβατικών δικαιωμάτων της Αγγλίας, πρόσθετα προς την ύπαρξη των βάσεων) να υπάρξει η διεκδίκηση κατάργησης των συμβατικών, όμως απαράδεκτων επικυριαρχικών δικαιωμάτων της Αγγλίας. 

Ας παρενοχλήσουμε αυτά τα «δικαιώματα» της Αγγλίας ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ας τους ζητήσουμε να συνομιλήσουν και να συμμορφωθούν με βάση τις αρχές και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Στα πλαίσια της οφειλόμενης από την Αγγλία διαμόρφωσης της νέας σχέσης της με την Ευρωπαϊκή Ένωση, εμείς ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η ώρα να διεκδικήσουμε την άρση και αλλαγή της κατάστασης των Βάσεων. 

Ώρα και ανάγκη αυτή, επίλυσης ανεξάρτητα με όσα άλλα προβλήματα δημιουργεί έναντι της Κύπρου σε διμερές επίπεδο η έξοδος της Αγγλίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.  Η Αγγλία δεν έχει την ισχύ να επιβάλει όρους ως είχε κατά τη δική της ένταξη ή κατά τη δική μας ένταξη στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Τώρα δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι, και άρα ας μην αφήσουμε στην Αγγλία τη δυνατότητα να διατηρήσει αφ' ενός το δικαίωμα στρατιωτικών βάσεων και αφ' ετέρου ως μορφή δήθεν μεγαλόψυχης «συμβολής» της στη λύση του κυπριακού προβλήματος, με τον «διαμερισμό» κάποιας έκτασης γης υπαγόμενης στις Βάσεις, στα δύο «συνιστώντα» κρατίδια.