ΟΙ 11 ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ Η ΕΕ

 

Μέχρι και σήμερα και περίπου τρεις μήνες μετά το δημοψήφισμα στη Μεγάλη Βρετανία που «έδειξε» την έξοδο της χώρας από την ΕΕ, πολλοί ισχυρίζονται πως αυτή η αποχώρηση είναι και ο μεγαλύτερος κίνδυνος- πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κι όμως. Σύμφωνα με τον Mujtaba Rahman, επικεφαλής Ευρώπης στην Euarsia Group και της σχετικής έκθεσης που δημοσιεύει το CNBC «ένας μεγάλος αριθμός πραγματικών πολιτικών ρίσκων στη νότια και κεντρική Ευρώπη έχουν επισκιαστεί από το Brexit». 

Όπως αρκετοί ακόμη σύμβουλοι και αναλυτές των πολιτικών κινδύνων σε διεθνές επίπεδο επισημαίνουν το Brexit ίσως να πρέπει αποτελεί την μικρότερη πηγή ανησυχίας της Ευρώπης.Γιατί υπάρχουν άλλοι 10 που είναι πραγματικά πολύ πιο σοβαροί.

1.Η ελληνική κρίση. Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα κορυφώθηκε το καλοκαίρι του 2015, όταν η χώρα αναγκάστηκε υπό το φόβο της επικείμενης χρεοκοπίας, να δεχθεί το τρίτο πακέτο διάσωσης ύψους 86 δισ. ευρώ από τους διεθνείς πιστωτές. 

Ένα χρόνο μετά, η Ελλάδα είναι αντιμέτωπη με μία δύσκολη μάχη προκειμένου να εκπληρώσει τις προϋποθέσεις τις τελευταίας διάσωσης. «Οι οικονομικές και πολιτικές προκλήσεις στη νότια Ευρώπη συνεχίζουν να αυξάνονται» σύμφωνα με την Eurasia Group. 

«Η Ελλάδα αναμφίβολα θα καταβάλλει προσπάθειες η συζήτηση όμως μεταξύ (της κυβέρνησης) του ΣΥΡΙΖΑ και των πιστωτών της χώρας δεν διαφέρει από αυτή που έλαβε χώρα πέρυσι. Ως εκ τούτου η Ελλάδα ζει κάτι σαν την Ημέρα της Μαρμότας» αναφέρει ο Mujtaba Rahman.

2.Το πολιτικό αδιέξοδο στην Ισπανία.Αν και η οικονομία της ανθίζει, περισσότερο από το αναμενόμενο, κι από άλλες χώρες της Ευρωζώνης, το πολιτικό αδιέξοδο στη χώρα μπορεί να εκτροχιάσει αυτή την ανάπτυξη και να οδηγήσει σε τρίτες εκλογές μέσα σε μόλις έναν χρόνο.

 «Ένας τρίτος γύρος εκλογών παραμένει το πιο πιθανό σενάριο με ποσοστό 55%» εκτιμά ο Antonio Barroso, αναπληρωτής διευθυντής έρευνας στην Teneo Intelligence.

3.Το κίνημα ανεξαρτησίας της Καταλονίας. Πέρα από το πολιτική αδιέξοδο στην Ισπανία, το κίνημα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας συνεχίζει να απασχολεί. Το αποσχιστικό κίνημα στο πλούσιο βορρά της χώρας αποτελεί εδώ και καιρό ένα για τη Μαδρίτη και ότι σύγκρουση αναμένεται να συνεχιστεί όπως προειδοποιεί ο Barroso Teneo. 

«Οι καταλανικές αρχές πιθανότατα θα εγκρίνουν εκ νέου του λήψη περαιτέρω μέτρων για την προωθήσουν τις θέσεις τους προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός ανεξάρτητου κράτους το οποίο την ίδια στιγμή θα αμφισβητηθεί από τη Μαδρίτη. Ως εκ τούτου, η σύγκρουση μεταξύ Μαδρίτης και καταλανικών αρχών είναι πιθανό να ενταθεί τους επόμενους μήνες».

4.Το επικίνδυνο δημοψήφισμα του Ρέντσι.Το τραπεζικό σύστημα της Ιταλίας φαίνεται πως κατάφερε να αποφύγει την κατάρρευση αυτό το καλοκαίρι, παρά τους φόβους για μη εξυπηρετούμενα δάνεια το ύψος των οποίων υπολογιζόταν ακόμη και στα 360 δισεκ. ευρώ. 

Τελικά φαίνεται πως είναι το πολιτικό σύστημα χώρας αυτό που βρίσκεται σε κίνδυνο με τον πρωθυπουργό Matteo Renzi να έχει εξαγγείλει για τον Οκτώβριο ένα δημοψήφισμα για προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις που εάν το χάσει θα μπορούσε να οδηγηθεί σε παραίτηση. 

Μια τέτοια εξέλιξη άφηνε ένα κενό εξουσίας στη χώρα στη χώρα και σε εκκρεμότητα τις απαραίτητες τις απαραίτητες οικονομικές μεταρρυθμίσεις, σύμφωνα με το Eurasia Group. «Προς το παρόν, συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι το δημοψήφισμα θα “περάσει” (σ.σ. δηλαδή το αποτέλεσμα θα είναι υπέρ των προτάσεων Ρέντσι)». 

Ωστόσο όπως τονίζει το Eurosia Group υπάρχει πάντα ο κίνδυνος το αποτέλεσμα να είναι αρνητικό για τον Ρέντσι και τότε η κυβέρνηση θα καταρρεύσει, παρά τις πρόσφατες διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού περί του αντιθέτου, ανοίγοντας το δρόμο για μια ατελέσφορη υπηρεσιακή κυβέρνηση».

5.Το δίλημμα της Μέρκελ.Τα «μπερδέματα» σε Αθήνα, Λισαββώνα, Μαδρίτη και Ρώμη έχουν σοβαρές συνέπειες για το Βερολίνο και τη Φρανκφούρτη. Η Άγκελα Μέρκελ που για πολλούς είναι η πιο ισχυρή ηγέτης της ΕΕ δεν μπορεί να ανεχτεί άλλα προβλήματα στην Ευρωζώνη, αφού φαίνεται να τις κοστίζουν τη θέση της στην εξουσία. 

Οι χειρισμοί της στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης προκάλεσαν μείωση των ποσοστών δημοτικότητάς της, κριτική από αντιπάλους της εντός και εκτός Γερμανίας. Το ίδιο της το κόμμα (CDU) σφυροκοπείται στις τοπικές εκλογές και τίθεται πλέον το ερώτημα εάν η Μέρκελ μπορεί να αντέξει ώστε να διεκδικήσει μια ακόμη θητεία στην Καγκελαρία.

6.Η άνοδος της ακροδεξιάς στην Αυστρία. Τα περισσότερα ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη κερδίζουν έδαφος προκαλώντας έντονη ανησυχία στη καθεστηκυία πολιτική τάξη. 

Η Αυστρία δεν αποτελεί εξαίρεση, όπως τονίζει το Eurasia Group, υπενθυμίζοντας τις επαναληπτικές προεδρικές εκλογές στις 2 Οκτωβρίου ενώ οι πιθανότητες να πάρει την εξουσία ο υποψήφιος του ακροδεξιού κόμματος είναι σημαντικές. 

«Αν και οι εξουσίες του ως προέδρου είναι περιορισμένες, ο Χόφερ θα χρησιμοποιήσει κάθε ευκαιρία για να διευκολύνει του ώστε να οδηγηθεί σε μια νίκη το 2018 ή και νωρίτερα εάν υπάρξει πολιτική κρίση που να δικαιολογεί την απόρριψη σχηματισμού κυβέρνησης. 

Ως κύριος εκπρόσωπος της Αυστρίας στο εξωτερικό, ο Χόφερ θα επιδιώξει να ενισχύσει τους δεσμούς των κυβερνήσεων της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης που είναι όμως και εξαιρετικά σημαντικές για τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο. Αυτό θα αποτελούσε μεγάλη πρόκληση για την Μέρκελ».

7.«Τουρκικά» προβλήματα. Η προσφυγική κρίση και η διαχείρισή της αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για την ΕΕ και έτσι κατέληξε σε μια αμφισβητούμενη συμφωνία με την Τουρκία. Αυτή όμως «έκλεισε» πριν ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ξεκινήσει μια σκληρή εκστρατεία καταστολής των δυνάμεων της αντιπολίτευσης μετά και την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος. 

Οι πράξεις του είναι καθ' όλα αντίθετες με τις αξίες της ΕΕ σχετικά με την ελευθερία του λόγου και του κράτους δικαίου και αναγκάζουν την ΕΕ να καθυστερήσει την υλοποίηση μέρους της συμφωνίας (κυρίως στο θέμα της visa). 

Σύμφωνα με το Eurasia Group «στον απόηχο της αποτυχημένης απόπειρας πραξικοπήματος στην Τουρκία, οι κίνδυνοι για την αντιμετώπιση των προσφύγων ΕΕ-Τουρκίας έχουν αυξηθεί» ενώ σύμφωνα με την εταιρεία αναλύσεων όλα θα εξαρτηθούν από την αντίδραση του Ερντογάν στο θέμα της visa.

8. Η στάση της Ουγγαρίας.Η συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία δεν ήταν αρκετή για να κατευνάσει τις ανησυχίες ορισμένων χωρών της ανατολικής Ευρώπης σχετικά με το προσφυγικό. Χαρακτηριστική περίπτωση η Ουγγαρία και η απόφαση της ακροδεξιάς κυβέρνησης να διεξάγει δημοψήφισμα δημοψήφισμα στις 2 Οκτωβρίου.

Για το αν θα πρέπει ή όχι να απορρίψει το σύστημα των ποσοστώσεων του προγράμματος μετεγκατάστασης προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία σε άλλες χώρες της ΕΕ. «Παρά το γεγονός ότι ο χαρακτήρας του κατεπείγοντος στο προσφυγικό έχει ατονίσει η σκληρή και αποτελεσματική εκστρατεία της κυβέρνησης είναι πιθανό να οδηγήσει στην απόρριψη του προγράμματος. 

Η ακροδεξιά κυβέρνηση θα ενισχυθεί στο εσωτερικό της χώρας αλλά θα προκαλέσει πολύ περισσότερες τριβές με όλη την υπόλοιπη Ευρώπη και η Ουγγαρία θα αρθρώσει μια ακόμη πιο επιθετική ρητορική κατά των σχεδίων της Κομισιόν» αναφέρει η ομάδα του Eurasia Group.

9.H αποτυχία του Ολάντ.Ο Γάλλος πρόεδρος έχει δεχτεί το μεγαλύτερο πλήγμα από το πρόσφατο «κύμα» τρομοκρατίας που πλήττει την Ευρώπη και τη Γαλλία. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η δημοτικότητά του έχει «πέσει στα τάρταρα» και ο ίδιος δεν έχει ανακοινώσει αν θα είναι υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές του 2017.

10.Ο ρόλος της Ρωσίας.Από την προσάρτηση της Κριμαίας και μετά (Μάρτιος 2014) η Ρωσία φαίνεται να βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με τους ευρωπαίους γείτονές της ενώ χαρακτηριστικές των σχέσεων είναι οι κυρώσεις που έχουν επιβάλλει και οι δύο πλευρές. 

Παρά την οικονομική απομόνωση της, όμως η Ρωσία έχει κάνει μια δυναμική επιστροφή στην παγκόσμια σκηνή και κυρίως ως βασικό μέλος της δυτικής συμμαχίας κατά του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία ενώ η Συρία «έμεινε στα κρύα του λουτρού» όπως σχολιάζει ο Marc Pierini το think tank Carnegie Europe. 

«Ο συριακός πόλεμος κατέστησε την ΕΕ τελευταίο τροχό της αμάξης σε ό,τι αφορά την δυνατότητα της ως διεθνής παράγοντας (σ.σ.να διαδραματίσει κάποιο ρόλο)αναφέρει ο Pierini. «Οι εσωτερικές διαιρέσεις δεν έχουν επιτρέψει στην Ένωση να επηρεάσει την πορεία των γεγονότων στη Συρία. 

Ωστόσο, το κύριο βάρος της ανθρωπιστικής και οικονομικής κρίσης αλλά τα θέματα ασφάλειας που συνεπάγονται του πολέμου “πέφτει” στην ΕΕ. Ο μελλοντικός ρόλος της ΕΕ στη Συρία θα είναι η λυδία λίθος μιας αυθεντικής κοινής εξωτερικής πολιτικής και σε θέματα ασφάλειας».

11.Το Βrexit  Μέσα σε αυτό το ναρκοπέδιο με πιθανά προβλήματα η απόφαση της Βρετανίας να εγκαταλείψει την ΕΕ δεν φαίνεται και ό,τι το χειρότερο. Η Βρετανία δεν έχει ενεργοποιήσει ακόμη το « άρθρο 50 » της Συνθήκης της Λισαβόνας, η οποία θα θέσει σε κίνηση την επίσημη διαδικασία εξόδου από την ΕΕ και θα μπορούσε να περιμένει να το κάνει μέχρι τα μέσα του 2017. 

Θεσμικά όργανα και οι ηγέτες της Ευρώπης έχουν εκφράσει την αγανάκτηση τους με το Ηνωμένο Βασίλειο για την καθυστέρηση στην έναρξη της διαδικασίας εξόδου αλλά με δεδομένα τα τόσα άλλα ζητήματα που είναι ανοιχτά το Brexit μπορεί να είναι η μικρότερη από τις ανησυχίες της ΕΕ. Σύμφωνα με το Eurasia Group 

«Αν και το Brexit είναι ένα σοβαρό θέμα, ο πολιτικός κίνδυνος μέχρι τα τέλη του έτους είναι μικρός ή ανύπαρκτος. Ωστόσο, ο θόρυβος που προκάλεσε το Brexit έκρυψε σημαντικούς και οικονομικούς κινδύνους σε Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα, Αυστρία, Ουγγαρία και Τουρκία.