ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΕΥΝΑΣΤΕΙ Η ΟΡΓΗ ΣΤΗΝ ΧΙΛΗ

Ο πρόεδρος της Χιλής, ο συντηρητικός Σεμπαστιάν Πινιέρα, ανακοίνωσε χθες Τρίτη ότι εισηγείται ένα πακέτο κοινωνικών μέτρων, προκειμένου να κατευναστεί η οργή μεγάλου μέρους των πολιτών και να δοθεί τέλος στη συνεχιζόμενη κοινωνική έκρηξη στη λατινοαμερικάνικη χώρα, τις διαδηλώσεις και τις ταραχές που μαίνονται επί πέντε ημέρες κι έχουν στοιχίσει τη ζωή σε 15 ανθρώπους, κατά τον πιο πρόσφατο απολογισμό των αρχών.

Ο αρχηγός του Κράτους ανακοίνωσε μεταξύ άλλων ότι θα αυξηθεί κατά 20% η κατώτερη σύνταξη, καθώς και ότι θα παγώσει η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, κατά τη διάρκεια διαγγέλματός του προς το έθνος σε τόνο θεαματικά διαφορετικό σε σύγκριση με εκείνο της Κυριακής, όταν εμφανίστηκε αδιάλλακτος έναντι των διαδηλωτών και διατράνωσε πως η χώρα βρίσκεται «σε πόλεμο» εναντίον ενός «ισχυρού», «αδυσώπητου», οπωσδήποτε «εχθρού».

Ο Πινιέρα αναγνώρισε ότι η κυβέρνησή του επέδειξε «έλλειψη διορατικότητας» και ζήτησε «συγγνώμη» από τους συμπατριώτες του, έπειτα από τη συνεδρίαση του συμβουλίου πολιτικών αρχηγών που διεξήχθη νωρίτερα χθες Τρίτη στο Σαντιάγο.

Ο χιλιανός πρόεδρος παραδέχθηκε πως δεν είχε προβλέψει την κοινωνική έκρηξη που θα προκαλούσε η αύξηση της τιμής του εισιτηρίου του μετρό στο Σαντιάγο, του μεγαλύτερου της Λατινικής Αμερικής, που εξυπηρετεί περίπου τρία εκατομμύρια επιβάτες καθημερινά. «Αναγνωρίζω αυτή την έλλειψη διορατικότητας και ζητώ συγγνώμη από τους συμπολίτες μου», είπε.

Ο υπουργός Εσωτερικών Αντρές Τσάντγουικ, λίγη ώρα πριν από το χθεσινό προεδρικό διάγγελμα, προανήγγειλε την αλλαγή πορείας: «ο πρόεδρος άκουσε με πολλή προσοχή τις διαφορετικές προτάσεις [των κομμάτων της αντιπολίτευσης] και θα απευθυνθεί πολύ σύντομα στο έθνος για να προτείνει ένα κοινωνικό πρόγραμμα», είπε.

Ο Πινιέρα συγκάλεσε προχθές Δευτέρα το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών για να αναζητηθεί ο δρόμος προς την έξοδο από την κρίση και να συζητηθεί ένα νέο «κοινωνικό συμβόλαιο».Ωστόσο το Σοσιαλιστικό Κόμμα, η μεγαλύτερη παράταξη της αντιπολίτευσης, που άσκησε την εξουσία τρεις φορές μετά το τέλος της στρατιωτικής δικτατορίας το 1990, ξεκαθάρισε πως δεν επρόκειτο να πάρει μέρος στο συμβούλιο των πολιτικών στο προεδρικό ανάκτορο Λα Μονέδα.

«Θεωρούμε ότι ο διάλογος είναι απολύτως απαραίτητος και επείγει, αλλά πρέπει να είναι ανοικτός, και νομίζουμε ότι η πρόσκληση του προέδρου δεν εκπληρώνει αυτόν τον όρο», εξήγησε ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Σοσιαλιστών, ο Μανουέλ Μονσάλβε.

«Η Χιλή δεν είναι μόνο τα κόμματα, είναι και η κοινωνία, ο κόσμος που δεν μπορεί να αποκλείεται από τη συζήτηση για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο», εξήγησε. Και άλλα κόμματα, που συμμετέχουν στη συμμαχία Φρέντε Άμπλιο (Ευρύ Μέτωπο, κεντροαριστερά) ή ανήκουν στη ριζοσπαστική αριστερά, κι εκπροσωπούνται στο κοινοβούλιο από το 2017, επίσης αρνήθηκαν να πάρουν μέρος στο συμβούλιο.

Χθες Τρίτη, ο απολογισμός των νεκρών στα βίαια επεισόδια, τους εμπρησμούς και τις λεηλασίες αυξήθηκε σε 15. Σύμφωνα με την εισαγγελία, τέσσερις άνθρωποι σκοτώθηκαν από πυρά των δυνάμεων επιβολής της τάξης και 11 άλλοι σε πυρκαγιές και λεηλασίες, ιδίως σε πολυκαταστήματα. Η κυβέρνηση της Κολομβίας γνωστοποίησε ότι δύο από τους νεκρούς των επεισοδίων στη Χιλή ήταν κολομβιανοί υπήκοοι, χωρίς να δώσει περισσότερες εξηγήσεις.

Σύμφωνα με τις αρχές της Χιλής, τουλάχιστον 239 πολίτες έχουν τραυματιστεί, καθώς επίσης και πενήντα αστυνομικοί και στρατιωτικοί, ενώ 2.643 άνθρωποι έχουν συλληφθεί.Το βράδυ της Δευτέρας, το Εθνικό Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΙΑΔ), ανεξάρτητη αρχή, υπογράμμισε ότι από τους τραυματίες, οι 84 φέρουν τραύματα από πυροβόλα όπλα.

Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν χθες — χιλιάδες πολίτες συγκεντρώθηκαν σε διάφορα σημεία της πρωτεύουσας, μιας μητροπολιτικής περιοχής 7,5 εκατ. κατοίκων — ενώ το Σαντιάγο πέρασε την τέταρτη συνεχόμενη νύχτα του με απαγόρευση κυκλοφορίας. Πολλοί από τους διαδηλωτές φώναζαν το σύνθημα «η Χιλή ξύπνησε», χτυπώντας κατσαρόλες μπροστά στο προεδρικό ανάκτορο.

Σχεδόν 20.000 αστυνομικοί και στρατιώτες παραμένουν ανεπτυγμένοι σε όλη την επικράτεια, καθώς έχει επιβληθεί κατάσταση εκτάκτου ανάγκης στην πρωτεύουσα και σε 9 από τις 16 περιφέρειες της χώρας. Είναι η πρώτη φορά που ο στρατός της Χιλής βγήκε στους δρόμους μετά το τέλος της στρατιωτικής χούντας του Αουγκούστο Πινοτσέτ (1973-1990).

Η μεγαλύτερη συνομοσπονδία εργατικών συνδικάτων της Χιλής, η CUT, και άλλες 18 οργανώσεις κάλεσαν σε απεργίες και διαδηλώσεις σήμερα Τετάρτη και αύριο Πέμπτη στο Σαντιάγο. Τα συνδικάτα εργαζομένων στη δημόσια υγεία έχουν επίσης προκηρύξει απεργία και κάλεσαν σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας μπροστά στην έδρα του υπουργείου Υγείας. 

Στις απεργιακές κινητοποιήσεις αναμένεται να συμμετάσχουν επίσης οι εργαζόμενοι της Codelco, της δημόσιας επιχείρησης που κατατάσσεται πρώτη παγκοσμίως στην εξόρυξη χαλκού, με απόφαση της συνομοσπονδίας συνδικάτων των εργαζομένων στα χαλκωρυχεία, της FTC.

Οι διαδηλώσεις πήραν ανεξέλεγκτες διαστάσεις την περασμένη Παρασκευή, έπειτα από αρκετές ημέρες που γίνονταν κυρίως από φοιτητές, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την αύξηση της τιμής του εισιτηρίου του μετρό. Ξέσπασαν εκτεταμένα επεισόδια, οδομαχίες διαδηλωτών-αστυνομίας, αναφέρθηκαν εκατοντάδες λεηλασίες και εμπρησμοί καταστημάτων.

Η αύξηση της τιμής του εισιτηρίου του μετρό ακυρώθηκε από τον αρχηγό του Κράτους, όμως οι ταραχές δεν κόπασαν, με καύσιμο την τεράστια κοινωνική δυσαρέσκεια για το αυξανόμενο κόστος ζωής, τις ανισότητες, τις ανεπάρκειες των δημόσιων υπηρεσιών. 

Επρόκειτο για το ξέσπασμα της οργής που έβραζε κάτω από την επιφάνεια σε μια από τις πλουσιότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής, που επαινείται πάγια για το πόσο «ανοικτή» είναι η οικονομία της και για την πολιτικοοικονομική της «σταθερότητα».

«Αυτό που γίνεται δεν οφείλεται στην αύξηση της τιμής του εισιτηρίου του μετρό, αλλά στην κατάσταση τα τελευταία τριάντα χρόνια. Στις συντάξεις πείνας, τις ουρές στα μηχανήματα αυτόματων τραπεζικών συναλλαγών, τις λίστες αναμονής στα νοσοκομεία, τις τιμές των φαρμάκων, τους χαμηλούς μισθούς», εξήγησε ο Ορλάντο, 55 ετών, που κατέβηκε στον δρόμο να διαδηλώσει τη Δευτέρα.

Αν και οι διαδηλώσεις ήταν γενικά ειρηνικές τη Δευτέρα, το βράδυ αναφέρθηκαν ξανά εμπρησμοί και λεηλασίες. Πάντως το επίπεδο της βίας μειώθηκε, με 255 επεισόδια να καταγράφονται το βράδυ της Δευτέρας προς χθες Τρίτη από 35ο το προηγούμενο, σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών.