ΟΣΜΗ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΜΕΝΙΑ

Η δίκη του πρώην προέδρου της Αρμενίας Σερζ Σαρκισιάν, ο οποίος κατηγορείται για ένα σκάνδαλο διασπάθισης δημόσιου χρήματος, αναμένεται να αρχίσει σήμερα στην πρωτεύουσα Γερεβάν, σχεδόν δύο χρόνια μετά τη λαϊκή εξέγερση η οποία τον εξανάγκασε σε παραίτηση.

Σε βάρος του 65χρονου Σαρκισιάν ασκήθηκε δίωξη τον Δεκέμβριο, όταν του απαγορεύθηκε να εγκαταλείψει την επικράτεια της πρώην σοβιετικής δημοκρατίας του Καυκάσου. Σε περίπτωση καταδίκης του, διατρέχει τον κίνδυνο να του επιβληθεί ποινή κάθειρξης οκτώ ετών.

Σύμφωνα με τους εισαγγελείς, ο πρώην αρχηγός του κράτους είχε συμμετάσχει στη δημιουργία του μηχανισμού μέσω του οποίου εταιρεία του ιδιωτικού τομέα προμήθευε καύσιμα σε τιμή πολύ υψηλότερη αυτής της αγοράς στο κράτος στο πλαίσιο προγράμματος ενίσχυσης των αγροτών που εφάρμοζε η αρμενική κυβέρνηση.

Τα κέρδη αυτής της απάτης, αξίας σχεδόν 489 εκατ. ντραμς (περίπου 946.000 ευρώ στην τρέχουσα ισοτιμία) μοιράστηκαν σε ανώτερα στελέχη του κρατικού μηχανισμού και επιχειρηματίες, κατά τους εισαγγελείς.

Ενώ οι εισαγγελικοί λειτουργοί δεν έχουν παρουσιάσει έως αυτό το στάδιο καμία απόδειξη που να τεκμηριώνει ότι ο Σαρκισιάν έλαβε προσωπικά μέρος των χρημάτων αυτών, ο πρώην πρόεδρος καταγγέλλει μια δίωξη «κατασκευασμένη» με στόχο «να φιμωθεί η αντιπολίτευση», η οποία θέτει γι’ αυτόν σε κίνδυνο τη δημοκρατία στην Αρμενία.

Η έρευνα σε βάρος του Σαρκισιάν, ο οποίος κράτησε χαμηλό προφίλ μετά την παραίτησή του 2018, τον ξανάφερε στο προσκήνιο και στο επίκεντρο των φραστικών πυρών του πρωθυπουργού Νικόλ Πασινιάν, ο οποίος τον διαδέχθηκε.

Γεννημένος στην περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ, στην οποία κυριαρχούν οι αυτονομιστές και η οποία συνεχίζει να βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με το γειτονικό Αζερμπαϊτζάν, ο Σαρκισιάν είχε αναλάβει διάφορα κρατικά αξιώματα πριν γίνει πρόεδρος της χώρας, από το 2008 ως το 2018.

Τον Απρίλιο του 2018, η προσπάθειά του να αναλάβει το αξίωμα του πρωθυπουργού, οι εξουσίες του οποίου ενισχύονταν, πυροδότησε τον ξεσηκωμό της αντιπολίτευσης και διαδηλώσεις δεκάδων χιλιάδων πολιτών εναντίον του.

Η απόπειρα αυτή του Σαρκισιάν, που έφθανε στο τέλος της δεύτερης θητείας του στην προεδρία, προκάλεσε το ξέσπασμα της αγανάκτησης του πληθυσμού της φτωχής χώρας των σχεδόν τριών εκατομμυρίων κατοίκων με εύθραυστη οικονομία και με τη διαφθορά να αποτελεί γάγγραινα για πολλούς τομείς.

Έπειτα από πολλές εβδομάδες μιας ειρηνικής κινητοποίησης στην οποία είχε πρωτοστατήσει ο Πασινιάν, τότε ακόμη βουλευτής, ο Σαρκισιάν αναγκάστηκε να παραιτηθεί, εξέλιξη που γιόρτασαν χιλιάδες πολίτες βγαίνοντας στους δρόμους της πρωτεύουσας Γερεβάν.Έκτοτε, ο Νικόλ Πασινιάν εξελέγη πρωθυπουργός και άρχισε εκστρατεία εναντίον της διαφθοράς.

Αφού ξεκίνησε την καριέρα του στο Κομμουνιστικό Κόμμα, ο Σαρκισιάν απέκτησε φήμη όταν εντάχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980 στις τάξεις των αρμένιων αυτονομιστών που μάχονταν εναντίον του στρατού του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.Η σύρραξη αυτή έχει στοιχίσει πάνω από 30.000 ζωές. Κατά μήκος του μετώπου, οι φονικές ανταλλαγές πυρών συνεχίζουν να είναι συχνές.

Το 2008, η εκλογική νίκη του Σαρκισιάν ακολουθήθηκε από επεισόδια ανάμεσα στην αστυνομία και υποστηρικτές της αντιπολίτευσης που κατήγγειλαν νοθεία. Στα επεισόδια εκείνα, που συγκαταλέγονται στα χειρότερα της σύγχρονης ιστορίας της Αρμενίας, είχαν χάσει τη ζωή τους δέκα άνθρωποι, ανάμεσά τους δύο αστυνομικοί.

Στη διάρκεια των δύο θητειών του, ο Σαρκισιάν ασκήθηκε στον ρόλο του ισορροπιστή μεταξύ Δύσης και Μόσχας. Το 2013, έπειτα από μια συνάντησή του με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, είχε αρνηθεί να υπογράψει τη συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, που το Γερεβάν και οι Βρυξέλλες διαπραγματεύονταν επί χρόνια, και επέλεξε την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση που προωθούσε το Κρεμλίνο.

Στην έναρξη της πρώτης του θητείας, ο Σερζ Σαρκισιάν είχε επίσης αποπειραθεί — μάταια — να προχωρήσει στην εξομάλυνση της σχέσης της χώρας του με την Τουρκία, που συνεχίζει να δηλητηριάζει το ζήτημα της γενοκτονίας των Αρμενίων από τους Οθωμανούς κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ακόμη ένας πρώην πρόεδρος της Αρμενίας, ο Ρόμπερτ Κοτσαριάν, είναι επίσης αντιμέτωπος με ποινική δίωξη: τον βαρύνουν υποψίες ότι είχε διαπράξει νοθεία στις εκλογές του 2008 προς όφελος του διαδόχου του Σερζ Σαρκισιάν.