Η ΛΙΒΥΗ ΩΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Η ταχεία αλλαγή των δεδομένων στο μέτωπο της Λιβύης και η –όχι και τόσο αναπάντεχη– ανακοπή των δυνάμεων του στρατάρχη Χαφτάρ στα δυτικά της χώρας και περί την Τρίπολη, ουσιαστικά διαλύουν τις ψευδαισθήσεις, ευτυχώς ελάχιστων στην Αθήνα, ότι οι δυσάρεστες επιπτώσεις του τουρκολιβυκού μνημονίου μπορούσαν κάπως να μετριαστούν.

Η Αθήνα βρίσκεται στην πολύ δύσκολη θέση της ανάγκης να συμμορφωθεί με μια ισχυρή τάση που διαμορφώνεται εντός του ΝΑΤΟ, για στήριξη της κυβέρνησης του Φαγέζ αλ Σαράζ, ο οποίος αντιμετωπίζεται ως αντίβαρο στην επέκταση της ρωσικής επιρροής στη Λιβύη, καθώς η Μόσχα υποστηρίζει το καθεστώς της Βεγγάζης.

Ο ρόλος της Τουρκίας υπήρξε καθοριστικός στη διατήρηση του Σαράζ στην εξουσία και, όπως φαίνεται, αυτή τη στιγμή η Αγκυρα αποτελεί τη μοναδική χώρα του ΝΑΤΟ με ισχυρό έρεισμα στην Τρίπολη, αφήνοντας πίσω ακόμα και την Ιταλία, η οποία κυριολεκτικά «πιάστηκε στον ύπνο» σε μια περιοχή που θεωρούσε «πίσω αυλή» της. Η διπλή αντίθεση της Αγκυρας με τη Μόσχα στο Ιντλίμπ και τώρα στη Λιβύη πείθει αρκετούς στη Συμμαχία ότι η Τουρκία είναι τελικά πολύ πιο απαραίτητη απέναντι στην απειλή εδραίωσης μιας σειράς κυβερνήσεων φιλικών προς τη Ρωσία στη Μεσόγειο.

Η αντίδραση της Ουάσιγκτον στην οριστική απόφαση της Αιγύπτου να αποκτήσει ρωσικά μαχητικά Σουχόι-35, έναντι μιας χώρας με την οποία συνεργάζεται στενά και στον τομέα των εξοπλισμών, είναι ενδεικτική του κλίματος ανταγωνισμού των αποκαλούμενων μεγάλων δυνάμεων.

Πρακτικά η Λιβύη μετατρέπεται σε ένα εργαστήριο, το οποίο δοκιμάζει τα γεωπολιτικά αντανακλαστικά των χωρών της ευρύτερης περιοχής. Η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επένδυσε στη Λιβύη εν καιρώ. Η Αίγυπτος του Σίσι δεν θα ήθελε μια Λιβύη υποχείριο της Τουρκίας και, τουλάχιστον ώς τώρα, η Μόσχα κινείται πολύ προσεκτικά ώστε να μη χάσει το δικό της μερίδιο στην πίτα.

Η στάση της Ε.Ε., ούτως ή άλλως, τη μετατρέπει σε παθητικό παρατηρητή των εξελίξεων με μόνες εξαιρέσεις τη Γαλλία και την Ιταλία, για διαφορετικούς λόγους. Το διπλωματικό παιχνίδι είναι πάντα σκληρό και όχι πάντα σίγουρο, γι’ αυτό και η Ελλάδα πρέπει άμεσα να επενδύσει σε μια ρεαλιστική και όχι ουτοπική τακτική στην Ανατολική Μεσόγειο, προτού είναι πάρα πολύ αργά.