ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ASSETS ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΣΤΟ ΡΑΝΤΑΡ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ

Το Ελληνικό Χρηματιστήριο έχει επιστρέψει στις θετικές αποδόσεις από τις αρχές του έτους τη στιγμή που οι μεγάλοι διεθνείς δείκτες − πλην ελαχίστων εξαιρέσεων− βρίσκονται ακόμη στα αρνητικά, ο τραπεζικός κλάδος έχει υπεραποδώσει σημαντικά και άνω του 6% έναντι του αντίστοιχου ευρωπαϊκού τις τελευταίες επτά εβδομάδες, η συναλλακτική δραστηριότητα έχει επανέλθει σε υψηλά επίπεδα, με τον πήχη της αγοράς να μπαίνει όλο και υψηλότερα και το στοίχημα των 1.000 μονάδων για τον Γενικό Δείκτη να αρχίζει και πάλι να μπαίνει στο τραπέζι.

Παράλληλα, τα ελληνικά ομόλογα αναμένεται να πρωταγωνιστήσουν στους επόμενους 18 μήνες, καθώς, παρά τους τριγμούς που έχει φέρει ο πόλεμος και η αλλαγή πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στο σύνολο της αγοράς ομολόγων της Ευρωζώνης, οι ελληνικοί τίτλοι είναι οι μόνοι που έχουν το πλεονέκτημα της αλλαγής κατηγορίας, δηλαδή της επίτευξης της επενδυτικής βαθμίδας, κάτι που θα "κυνηγήσουν" οι επενδυτές.

Μπορεί το γεωπολιτικό σοκ της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, και οι επιπτώσεις που έχει αυτό στον πληθωρισμό, να έφερε τα πάνω κάτω σε αυτό που προοριζόταν ως το έτος όπου η Ελλάδα θα ξεχώριζε σε επίπεδο Ευρωζώνης για τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, ωστόσο, όπως παραδέχονται οι αναλυτές, η ανάπτυξη στη χώρα μας θα είναι μεν χαμηλότερη, αλλά θα παραμένει σε υψηλά επίπεδα άνω του 3%-3,5%, υπεραποδίδοντας σε σχέση με άλλες χώρες.

Η Ελλάδα κάνει επίσης σημαντικά βήματα διαχείρισης του χρέους της, αποπληρώνοντας νωρίτερα και πλήρως το ΔΝΤ, το καλοκαίρι θα βγει από το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας, ενώ θα είναι επίσης η μεγάλη νικήτρια του Ταμείου Ανάκαμψης, ειδικά στο β’ εξάμηνο του έτους. Παράλληλα, οι ελληνικές τράπεζες συνεχίζουν να απολαμβάνουν ισχυρές προοπτικές, με τους αναλυτές να τονίζουν πως το επενδυτικό τους story παραμένει άθικτο, αποτελώντας έτσι ισχυρό στήριγμα για το Ελληνικό Χρηματιστήριο. 

Επιπλέον, οι οίκοι αξιολόγησης S&P και Moody’s έδωσαν πρόσφατα δυναμική ψήφο εμπιστοσύνης στον κλάδο, με τη Moody’s να προχωρά σε αναβάθμιση των ελληνικών τραπεζών, εκτιμώντας πως είναι σε καλή θέση να αντιμετωπίσουν οποιεσδήποτε προκλήσεις στην οικονομία λόγω των πληθωριστικών. Τα παραπάνω δείχνουν πως τα ελληνικά assets έχουν αρχίσει και προσελκύουν και πάλι το ενδιαφέρον των ξένων χαρτοφυλακίων, κάτι που φαίνεται και στην πορεία του Γενικού Δείκτη του Χ.Α το τελευταίο διάστημα. 

Ο οποίος έχει αυτονομηθεί αρκετές φορές σε σχέση με την Ευρώπη, όπου το κλίμα παρέμενε επιφυλακτικό, και αναμένεται, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο αέρας αυτός των μετοχών να "μεταδοθεί" και στα ελληνικά ομόλογα "μόλις κάτσει η σκόνη της αβεβαιότητας". Σύμφωνα και με τον Δημήτρη Κοφίτσα, Head of Greece Investment Banking Coverage and Financing - Goldman Sachs, οι ελληνικές μετοχές σε συγκεκριμένους κλάδους προσφέρουν έναν μοναδικό συνδυασμό "υπεραξίας" και "υψηλής ανάπτυξης", δηλαδή ελκυστικές αποτιμήσεις αλλά ταυτόχρονα υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης σε σχέση με αντίστοιχες ευρωπαϊκές".

Όπως σημείωσε και σε παρέμβασή του στο 23ο Ετήσιο Συνέδριο Capital Link Invest in Greece, New York Forum, ο κ. Τάσος Αναστασάτος, επικεφαλής οικονομολόγος του ομίλου Eurobank και πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, η ουκρανική κρίση, όπως και σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικονομία, μπορεί προσωρινά να προκαλέσει επιβράδυνση της ανάπτυξης και αύξηση του πληθωρισμού, αλλά δεν θα ανατρέψει την πραγμάτωση του δυναμικού της ελληνικής οικονομίας. 

Το μέγεθος του αντίκτυπου της κρίσης θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες, όπως η διάρκεια του πολέμου, η φύση και η διάρκεια των κυρώσεων της Ε.Ε. και τα μέτρα νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Ο άμεσος αντίκτυπος θα είναι περιορισμένος, καθώς οι εμπορικοί, τουριστικοί και χρηματοοικονομικοί δεσμοί με τη Ρωσία και την Ουκρανία είναι σχετικά μικροί. Ωστόσο, η Ελλάδα έχει έκθεση στις ρωσικές εισαγωγές για το ενεργειακό της μείγμα και η αυξημένη αβεβαιότητα μπορεί να επιδράσει στη συμπεριφορά των καταναλωτών και των επενδύσεων στο βραχυπρόθεσμο διάστημα.

Από την άλλη πλευρά, οι τελευταίες πληροφορίες δείχνουν ότι η δραστηριότητα σε αρκετούς κλάδους συνεχίζεται αμείωτη και υπάρχουν προσδοκίες για μια ισχυρή τουριστική σεζόν, μετά την εξομάλυνση της κατάστασης στην Ουκρανία, όπως τόνισε. Επιπλέον, η Ελλάδα θα επωφεληθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ 2021-2027 και τα κεφάλαια της ΕΤΕπ.

Αυτοί οι πόροι, μαζί με τα κινητοποιούμενα ιδιωτικά και τραπεζικά κεφάλαια, όχι μόνο παρέχουν άφθονη ρευστότητα, αλλά βοηθούν επίσης στον μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου της Ελλάδας προς την κατεύθυνση της επίτευξης βιώσιμης ανάπτυξης με κινητήριες δυνάμεις τις εξαγωγές και τις επενδύσεις. Οι οικονομικές προοπτικές υποστηρίζονται από διευκολυντική νομισματική πολιτική −ευέλικτη επανεπένδυση έως το τέλος του 2024 των ελληνικών ομολόγων που αγοράστηκαν στο πλαίσιο του PEPP της ΕΚΤ−, συνεχιζόμενα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης, μαξιλάρι ρευστότητας και σημαντικά βελτιωμένες χρηματοοικονομικές συνθήκες.

Παρά τους τριγμούς που έχουν προκαλέσει οι γεωπολιτικές εξελίξεις και η πιο επιθετική στάση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ωθώντας τις αποδόσεις όλων των ομολόγων σε πολύ υψηλά επίπεδα, σε υψηλά τριετίας ή και τετραετίας για κάποιες χώρες, τα ελληνικά ομόλογα παραμένουν στο ραντάρ των επενδυτών και των αναλυτών, καθώς το στοίχημα της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας θεωρείται απόλυτα εφικτό έως το 2023 και αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε ένα "κυνήγι ευκαιρίας" τα funds.

Όπως σημείωσε και η DZ Bank σε νέα έκθεσή της, ο στόχος που έχει θέσει η ελληνική κυβέρνηση για την επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας έως το 2023 είναι απόλυτα ρεαλιστικός, ενώ εκτιμά ότι, μετά την DBRS, και ο οίκος αξιολόγησης S&P θα αναβαθμίσει την Ελλάδα ένα σκαλοπάτι κάτω από αυτό το ορόσημο, στις 22 Απριλίου.

Όπως επισημαίνει, η χώρα έχει ήδη κάνει πολλά βήματα για την επιστροφή αυτή στην κανονικότητα. Παρά το τρέχον σκηνικό αβεβαιότητας, με την εκτόξευση του πληθωρισμού και τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Ελλάδα ανακοίνωσε ένα νέο ορόσημο στη δημοσιονομική της εξυγίανση, αποπληρώνοντας πλήρως το χρέος της προς το ΔΝΤ νωρίτερα, ενώ αρχίζει ήδη να αποπληρώνει τα διμερή δάνεια του πρώτου Μνημονίου και το καλοκαίρι θα βγει από το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας. 

Τα ελληνικά ομόλογα έχουν, επομένως, "λόγο" για σημαντική συρρίκνωση του spread τους, που άλλοι εκδότες δεν έχουν, κατά την DZ Bank, η οποία εκτιμά ότι οι ελληνικοί τίτλοι αναμένεται να υπεραποδώσουν των ιταλικών στο μεσοπρόθεσμο διάστημα.Και η J.P. Morgan, αν και παραμένει επιφυλακτική το τρέχον διάστημα λόγω της αβεβαιότητας και της μεταβλητότητας που έχει δημιουργήσει στο μακροοικονομικό τοπίο ο πόλεμος, εμφανίζεται θετική για τα ελληνικά ομόλογα μεσοπρόθεσμα.

Πιστεύει ότι η αγορά τιμολογεί με υπερβολικό discount τον αντίκτυπο του τέλους των αγορών ομολόγων από την ΕΚΤ, υπό το πρόγραμμα PEPP, τη στιγμή που η ελληνική αγορά ομολόγων παρουσιάζει σχετικά ισχυρή δραστηριότητα, ενώ το πολιτικό και το χρηματοδοτικό τοπίο της Ελλάδας σε σύγκριση με άλλες χώρες της περιφέρειας είναι επίσης ισχυρό. Σε ό,τι αφορά το spread έναντι της Γερμανίας, εκτιμά ότι θα κινηθεί χαμηλότερα το επόμενο διάστημα, και από τις 210 μ.β σήμερα, τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο θα κινηθεί στις 170 μ.β., ενώ θα διαμορφωθεί στις 180 μ.β. από τον Δεκέμβριο του 2022 έως και τον Μάρτιο του 2023.

Σε ό,τι αφορά τη δανειακή στρατηγική της Ελλάδας, αυτή θα είναι ευέλικτη στο επόμενο διάστημα λόγω και του αβέβαιου σκηνικού, με την έξοδο στις αγορές που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο να αποδεικνύεται εξαιρετικά "σοφή". Όπως τόνισε και ο Δημήτρης Τσάκωνας, γενικός διευθυντής του ΟΔΔΗΧ, μιλώντας σε σχετικό πάνελ στο πλαίσιο του Capital Link Forum στις αρχές της περασμένης εβδομάδας, "δεδομένου του σημερινού ευμετάβλητου περιβάλλοντος στις κεφαλαιαγορές και λόγω της ευνοϊκής δομής του ελληνικού χαρτοφυλακίου χρέους και των υψηλών ταμειακών διαθεσίμων του Ελληνικού Δημοσίου, η δραστηριότητα έκδοσης και διαχείρισης για το 2022 θα είναι ευέλικτη σε όλες τις πτυχές της, τόσο από την άποψη του χρόνου πρόσβασης στις αγορές όσο και ως προς τον όγκο των εκδόσεων, τις διάρκειες κ.λπ.".

Άλλωστε, με πάνω από 35 δισ. ευρώ ταμειακά διαθέσιμα, και με τα έσοδα-δαπάνες να κινούνται σε καλυτέρα επίπεδα από τις αρχές του έτους σε σχέση με ότι είχε προβλεφθεί, η Ελλάδα δεν έχει κανέναν λόγο να βγει στις αγορές σε συνθήκες έντονης μεταβλητότητας, αβεβαιότητας και αναταραχής που έχει προκαλέσει η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Με την έξοδο του Ιανουαρίου και την έκδοση του 10ετούς, το Ελληνικό Δημόσιο έχει ήδη εξασφαλίσει το 25% του ετήσιου (ανωτέρου) στόχου των 12 δισ. ευρώ και, αν και μια νέα έξοδος εντός του α’ τριμήνου ήταν στο πρόγραμμα αρχικά, αυτό που πρέπει να κάνει η Ελλάδα –και έχει και το περιθώριο να κάνει– είναι να τηρήσει στάση αναμονής μέχρι να ηρεμήσει η κατάσταση.

Δεδομένου ότι το spread στο 10ετές έχει αυξηθεί έντονα και κινείται σταθερά πάνω από τις 200 μ.β., δεν θα είχε νόημα, όπως υποστηρίζουν τραπεζικές πηγές, εάν διατηρηθεί εκεί, να δοκιμαστεί μια έκδοση μεγάλη διάρκειας, και έτσι το πιθανότερο είναι ο ΟΔΔΗΧ να κινηθεί με μια πιο κοντινή διάρκεια. Αξίζει να σημειώσουμε πως, πάντως, η Citigroup εκτιμά πως η Ελλάδα θα βγει τον Μάρτιο στις αγορές με το άνοιγμα του 30ετούς ομολόγου του 2021, ενώ η J.P. Morgan εκτιμά πως θα κινηθεί προς ένα 5ετές ή 7ετές ομόλογο.

 Ο κ. Τσάκωνας σημείωσε, πάντως, πως η έκδοση του πρώτου ελληνικού πράσινου ομολόγου παραμένει στο τραπέζι. Όπως είπε, εξετάζεται η πιθανότητα έκδοσης πράσινων ή βιώσιμων ομολόγων, με μια πρώτη έκδοση που θα μπορούσε να ενσωματωθεί στη στρατηγική χρηματοδότησης του Ελληνικού Δημοσίου το 2022. "Εστιάζουμε σε "πράσινα” έργα εκδίδοντας "πράσινα" ομόλογα χωρίς να απορρίπτουμε τη δυνατότητα επέκτασης του πεδίου εφαρμογής της "πράσινης” στρατηγικής χρηματοδότησης ώστε να ενσωματώνει έργα και προγράμματα κοινωνικού χαρακτήρα ή έργα που αφορούν τη βιώσιμη ανάπτυξη εν γένει", όπως σημείωσε.

Ένας από τους κύριους στόχους για την έκδοση "πράσινων" ομολόγων είναι η επέκταση της βάσης των επενδυτών χωρίς να παραγνωρίζεται η σημασία τους στη βελτίωση της εικόνας του Ελληνικού Δημοσίου, καθώς και η δυνατότητα μείωσης του νέου κόστους δανεισμού. Η ενσωμάτωση του "πράσινου" στοιχείου, όπως τόνισε, δεν θα αλλάξει τον πυρήνα της δανειακής στρατηγικής του Ελληνικού Δημοσίου, αλλά, αντιθέτως, θα είναι συμπληρωματική σε αυτήν.

Επιπλέον, ο επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ τόνισε πως στόχος είναι η περαιτέρω βελτίωση των δεικτών βιωσιμότητας χρέους, τόσο του ποσοστού των ετήσιων μικτών χρηματοδοτικών αναγκών ως προς το ΑΕΠ όσο και του δείκτη χρέους προς το ΑΕΠ. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω ενός συνδυασμού πράξεων δανεισμού και διαχείρισης χαρτοφυλακίου, διατηρώντας τα τρέχοντα ιστορικά χαμηλά επίπεδα του FX και τον κίνδυνο επιτοκίου του ελληνικού χαρτοφυλακίου χρέους, παρέχοντας πρόσθετες ευκαιρίες στους επενδυτές σχετικά με τις επενδύσεις τους σε ελληνικά ομόλογα.

Ο τουρισμός συνεχίζει να αποτελεί το μεγάλο όπλο της ελληνικής οικονομίας και το σήμα... κατατεθέν της Ελλάδας για τους επενδυτές – ο βασικός λόγος πίσω από την τεράστια, σε σχέση με άλλες αγορές, βουτιά που είχε σημειώσει ο Χ.Α κατά το ξέσπασμα της πανδημίας ήταν ότι οι ξένοι έβλεπαν κατάρρευση του τουρισμού. Οι αναλυτές τονίζουν ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά τον ελληνικό κλάδο φέτος και αναμένουν ότι θα αποτελέσει το κλειδί για την υψηλή –αν και χαμηλότερη από ότι αναμενόταν πριν το γεωπολιτικό σοκ– ανάπτυξη της Ελλάδας φέτος.

Η Ρωσία αντιπροσώπευε μόνο περίπου το 2% τόσο των αφίξεων τουριστών όσο και των ταξιδιωτικών εισπράξεων πριν από την πανδημία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Moody’s Analytics, εάν οι αφίξεις τουριστών από τη Ρωσία είναι μηδενικές φέτος, αυτό μεταφράζεται σε περίπου 400 εκατ. ευρώ λιγότερα έσοδα το 2022.  

Όπως σημείωσε ο κ. Δημήτριος Αθανασόπουλος, Group Managing Director της AXIA Ventures, σε πάνελ του Capital Link Forum σχετικά με την προοπτική των διεθνών επενδυτών όσον αφορά την Ελλάδα, η Ελλάδα και η σημερινή κυβέρνηση έχουν βρεθεί αντιμέτωπες με πολλαπλές δυσκολίες από την αρχή της θητείας τους, παρουσιάζοντας έναν αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης της πανδημίας, της ελληνοτουρκικής κρίσης, καθώς και της τρέχουσας παγκόσμιας πληθωριστικής πίεσης και του πολέμου στην Ουκρανία.

Το θετικό της όλης υπόθεσης είναι η πρωτοφανής για τα ελληνικά δεδομένα αύξηση-ρεκόρ των ξένων επενδύσεων σε πολλούς τομείς, όπως ο τουρισμός, οι υποδομές, η ενέργεια, οι κατασκευές, η υγειονομική περίθαλψη και τα ακίνητα. Παγκοσμίως υπάρχει μεγάλη ανάκαμψη στον τομέα των ταξιδιών, όπως τόνισε ο κ. Αθανασόπουλος, αυτό που οι αγορές αποκαλούν το μεγάλο "travel recovery play", και η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της τάσης, αναμένοντας έτος-ρεκόρ το 2022. 

"Από την οπτική γωνία της AXIA, είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε πληθώρα επενδυτών με διαφορετικά προφίλ να επενδύουν στην Ελλάδα, καθώς έχουμε επενδυτές που επιδιώκουν μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα των επενδύσεών τους στη χώρα, εταιρείες private equity, funds υποδομών, κρατικά επενδυτικά ταμεία και family offices", σημείωσε ο κ. Αθανασόπουλος. 

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις στη Ρωσία μπορεί να προσφέρουν μια ευκαιρία στην Ελλάδα να προσελκύσει κεφάλαια που εξέρχονται από αυτές τις αγορές. Αν και το 2022 θα είναι μια χρονιά προκλήσεων παγκοσμίως λόγω του πληθωρισμού και των υψηλότερων τιμών της ενέργειας, η Ελλάδα εξακολουθεί να προσφέρει ελκυστικές αποτιμήσεις και υψηλότερο προφίλ ανάπτυξης, σημείωσε χαρακτηριστικά.

Όπως ανέφερε και ο κ. Άλεξ Φωτακίδης, Partner & Head of CVC Greece - CVC Capital Partners, αν και είναι πολύ νωρίς για να πούμε ποια θα είναι η πλήρης επίδραση του πολέμου στην Ουκρανία στο σύνολό της ευρωπαϊκής οικονομίας, η Ελλάδα, διαρθρωτικά, βρίσκεται σε ένα ταξίδι οικονομικής ανάκαμψης και βιώσιμης ανάπτυξης.

Η χώρα έχει περιορίσει τον κίνδυνο σημαντικά, όπως αποδεικνύεται από τη σύσφιξη των αποδόσεων του Δημοσίου, τις αναβαθμίσεις αξιολογήσεων (πρόσφατο DBRS) και την υγιή ζήτηση της αγοράς για εκδόσεις χρέους και μετοχών (ενώ οι αγορές ήταν ακόμη ανοιχτές πριν από την κρίση της Ουκρανίας). Είναι σημαντικό ότι υπάρχουν τώρα τα θεμέλια –από το επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως το τοπικό επίπεδο SME– για να υποστηρίξουν αυτό το ταξίδι.