ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ

 

Ως φαντασία μπορεί να χαρακτηριστεί η σύμφυτη με τον άνθρωπο ικανότητα να δημιουργεί εικόνες, ήχους και κόσμους ολόκληρους αν χρειαστεί, χρησιμοποιώντας τη μνήμη του κόσμου που μας περιβάλλει. Μπορούμε να ζούμε μια οποιαδήποτε ζωή καθημερινή και υλική παράλληλα με μια φανταστική. Δυο κόσμοι αλληλοσυγκρουόμενοι και αλληλοεξαρτώμενοι. Ο Gabriel Garcia Marquez είπε ότι η φανταστική λογοτεχνία δημιουργήθηκε όταν ο Ιωνάς είπε στη γυναίκα του ότι έλειπε τρεις μέρες από το σπίτι επειδή τον κατάπιε μια φάλαινα. Ο άνθρωπος φαντάστηκε τον Θεό. Ο Θεός αυτός ήταν ένας και ήταν μία, ήταν πολλοί και ήταν άπειροι. Οι Θεοί του ανθρώπου ήταν φωτεινοί και γενναιόδωροι, μοχθηροί και εκδικητικοί. Άλλες φορές  ζωόμορφοι και τερατώδεις, άλλες ως ποτάμια, βουνά και ανθρώπινα συναισθήματα.

Ο άνθρωπος  έγραψε τα λόγια τους και τις πράξεις τους. Τους ζωγράφισε σε τοίχους, τους σκάλισε στην πέτρα με σκοπό να μπορούν να τους φανταστούν επακριβώς και οι επόμενες γενιές. Φαντάστηκε τη ζωή του μετά τη ζωή του. Ολόκληροι πόλεμοι γίνονταν και γίνονται πάνω σε τέτοιες φαντασίες για έρωτες, θρησκείες και φυσικό αέριο. Η ανθρώπινη φαντασία των λαών παγιώθηκε μέσα από το Έπος του Γιλγαμές, τη Μαχαμπαράτα, την Ιλιάδα, τις χίλιες και μία νύχτες και τον Αρθούρο.  Μύθοι και φαντασίες που οι ανάγκες της εκάστοτε εποχής τους έκαναν αλήθειες ή ψέματα. Η φαντασία η ίδια έδωσε στον τριχωτό φίλο μας από το παρελθόν την ιδέα να ζωγραφίσει με ένα κάρβουνο, στον τοίχο της σπηλιάς,  τα κατορθώματα της ημέρας στο κυνήγι, για να τα δείξει στη γυναίκα του. Από όσο ξέρουμε δεν του ‘πε «μπράβο καλλιτέχνη μου» αλλά η αρχή είχε γίνει.

Οι αιώνες διαδέχονται αστραπιαία ο ένας τον άλλον και φτάνουμε στη σύγχρονη εποχή, όπου η πραγματικότητά μας βασίζεται σε έτοιμες φαντασίες. Ο κινηματογράφος, η μουσική και η μόδα αναπαράγονται και πολλαπλασιάζονται με ταχύτατους ρυθμούς, μέσα από έτοιμες νόρμες του πρόσφατου και του μακρινού παρελθόντος. Η σύγχρονη εποχή είναι ειδική στο να επανανακαλύπτει αναβαθμίζοντας ή υποβαθμίζοντας αρχέτυπα και νόρμες. 

Στο πεδίο της φανταστικής  λογοτεχνίας ο Τolkien δίνει έναν άθεο επίλογο της σκανδιναβικής μυθολογίας τόσο πλήρη και λεπτομερή,  που δημιουργεί ένα σύμπαν από μόνος του. Πιο πρόσφατα, ο G.R.R. Martin υπογράφει έναν κόσμο παρόμοιο με αυτόν του φεουδαρχικού Μεσαίωνα, που από την απομάγευση περνά επεισοδιακά στην εκμάγευση, φέρνοντας βίαιες και επεισοδιακές αλλαγές, ανθρώπινες και ρεαλιστικές -κατά τα άλλα- για να είναι δυνατή και η ταύτιση. Ένας ακόμα κόσμος που το κακό και τα καλό συνυπάρχουν μόνο για να συγκρούονται μέσα από μεσσιανικούς χαρακτήρες, μεταφέρθηκε στο διάστημα και ακούει στο όνομα STAR WARS. Αποστολή του: να βγάλει πολλές τριλογίες.

Μέχρι και το facebook απαιτεί φαντασία για να εξισώνεις εικόνες και απόψεις με ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού σου. Στη συγκεκριμένη εκδοχή της λοιπόν η φαντασία παραβατεί στη φύση της και αντί να ελευθερώνει, δημιουργεί δεσμά. Η φαντασία της εποχής έχει πολύ συγκεκριμένα πλαίσια -λογικό είναι αφού πλέον αποτελεί μαζικό καταναλωτικό αγαθό που πρέπει να ανταποκρίνεται σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους.

Όλοι εμείς, λοιπόν, οι φαντασιόπληκτοι και αιθεροβάμονες, ακολουθούμε πιστά  τη φαντασία σεναριογράφων, δημοσιογράφων, διακοσμητών και  πολιτικών που ακολουθούν πιστά τη φαντασία των προηγούμενων  από αυτούς. Κάποια αλλαγή θα πρέπει να υπάρξει σε αυτόν τον φαύλο κύκλο. Η φαντασία δεν είναι κτήμα κανενός, όταν όμως επαναλαμβάνεται άσκοπα  χάνει την ουσία που τη κάνει μοναδική και τη συνδέει με την πραγμάτωση της μαγείας.Ας είμαστε ειλικρινείς απέναντι στη φαντασία μας γιατί είναι η μόνη αλήθεια που θα γνωρίσουμε.