ΤΟΥΡΚΙΑ: H ΝΕΑ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΟΥ 0,7%!

Πριν από τρία χρόνια, γνωστός Τούρκος επιχειρηματίας εξέφραζε την ανησυχία του για τα δισεκατομμύρια δολάρια, που εισέρεαν στο χρηματιστήριο της χώρας από το εξωτερικό. «Αν φύγει αυτό το ζεστό χρήμα, επειδή θα δελεαστεί από άλλες οικονομίες, τι θα γίνει;» ήταν το εύλογο ερώτημά του! Δυο χρόνια πριν, συνάδελφος πανεπιστημιακός, σε παρουσίαση σε Έλληνες φοιτητές και φοιτήτριες, που επισκέφθηκαν το πανεπιστήμιό του στην Κωνσταντινούπολη, τόνισε το εξής:

«Έχουν κτιστεί 5 εκατομμύρια διαμερίσματα στην Τουρκία και έχουν πουληθεί μόλις τα 2,5. Ως προς τα απούλητα, τι θα γίνει;». Η φούσκα των ακινήτων φάνταζε σαν ένας άλλος εφιάλτης της τουρκικής οικονομίας. Η προσπάθεια της κυβέρνησης Ερντογάν να δημιουργήσει μια νέα ισχυρή αστική τάξη στην Τουρκία, οδήγησε στο άνοιγμα των κρουνών του χρήματος μέσω δανείων κάθε μορφής, της ενίσχυσης του πλαστικού χρήματος κ.ά. Η υπερθέρμανσή λοιπόν της οικονομίας, παρά τις όποιες φωνές εντός ή εκτός των συνόρων, χάραζε ίσως και το κισμέτ της χώρας!

Πριν από λίγες ημέρες ο γνωστός οικονομολόγος Π. Κρούγκμαν επαναλάμβανε σε άρθρο του στους New York Times, ό,τι στην ουσία ανέφερε ο Τούρκος επιχειρηματίας λίγα χρόνια πριν. Επισήμανε ειδικότερα ότι μαζική εισροή και κατόπιν η διακοπή της ροής των διεθνών κεφαλαίων σε μια χώρα, οδηγεί στην κατάρρευσή της. Επίσης, υποστήριξε ότι αιτία αυτού του φαινομένου είναι η απελευθέρωση της ροής των κεφαλαίων και η επιθετικότητα των τραπεζών.

Σήμερα, που οι διεθνείς επενδυτές αποκόμισαν δισεκατομμύρια κέρδη από την τουρκική οικονομία, μπορούν πια να την εγκαταλείψουν!Τα παραπάνω δεν αποτελούν όμως και τη μόνη ερμηνεία της εν δυνάμει εκεί κατάρρευσης. Άλλα δεδομένα είναι ικανά να δώσουν εναλλακτικές ερμηνείες πέραν των συμβατικών, τύπου Κρούγκμαν. Σημείο εκκίνησης των εν λόγω ερμηνειών είναι η ακόλουθη ερώτηση:

Ποιος θα αφήσει την Τουρκία να καταρρεύσει, όταν αυτή θεωρείται το τελευταίο στρατηγικό προπύργιο του Δυτικού κόσμου στη Μέση Ανατολή; Φυσικά, ουδείς. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δε θα την τρομάξουν κάποιοι, υπενθυμίζοντας στον Ερντογάν και σε κάθε επίδοξο σουλτάνο το εξής: «Είσαι αναλώσιμος, οπότε σύνελθε και γύρνα στην τάξη που θέλουμε εμείς!». Και ποιοι είναι το «εμείς»; Είναι, απλά, το 0,7 του πληθυσμού των ενηλίκων του πλανήτη (32 εκατομμύρια άτομα) που ελέγχει το 41% του παγκόσμιου πλούτου. Είναι ένα ισχυρό πολιτικο-οικονομικό κατεστημένο, με περιουσία 98,7 τρισ. δολαρίων, που μπορεί να τιμωρήσει όσους παρασπονδούν ή είναι αντίθετοι στα συμφέροντά τους.

Και γιατί να τιμωρήσουν την Τουρκία σήμερα και όχι χθες; Γιατί, απλούστατα, τα δεδομένα άλλαξαν και η προσέγγιση ΗΠΑ-Ιράν, δίνει την ευκαιρία που έψαχνε το προαναφερθέν κατεστημένο για να πάρει μια ρεβάνς, που έψαχνε από το 2003. Από τότε η όλη συμπεριφορά του Ερντογάν θα μπορούσε να θεωρηθεί τουλάχιστον ενοχλητική.

Να υπενθυμίσουμε ότι στον πόλεμο του Ιράκ το 2003 (επιχείρηση «Σοκ και Δέος») ο τότε νεοεκλεγείς Ισλαμιστής πρωθυπουργός, αρνήθηκε τη χρήση των τουρκικών εδαφών για την εισβολή στρατευμάτων των ΗΠΑ στο Βόρειο Ιράκ. Επίσης η ρήξη Τουρκίας-Ισραήλ που άρχισε στο Νταβός το 2009, (ρήξη Ερντογάν-Περέζ), δεν κόπασε, παρά τις πιέσεις των ΗΠΑ.

Και η δυσαρέσκεια των ΗΠΑ συνεχίσθηκε. Μην ξεχνάμε λοιπόν, ότι ο Ερντογάν διευκόλυνε τους Ρώσους από το 2007, έτσι ώστε να περάσει ο αγωγός South Stream από τη Μαύρη θάλασσα, ενώ λίγο μετά, τον Ιούνιο του 2009, ανακοίνωσε τη δημιουργία αγωγού 700 χιλιομέτρων Σαμψούντας-Τσεϊχάν, μεταφοράς ρωσικού πετρελαίου που θα κατέληγε στη Μεσόγειο! Και το τέλος αυτής της ενοχλητικής πορείας εντοπίζεται στις πρόσφατες κινήσεις του δίδυμου Ερντογάν-Νταβούτογλου, στη Συρία (ενίσχυση του μετώπου Αλ Νούσρα, παρακλάδι της Αλ Κάιντα), που εύλογα προσέκρουσαν στη στρατηγική των ΗΠΑ.

Όλα τα παραπάνω, δε θα ενοχλούσαν τους Αμερικανούς από τη στιγμή που ήταν απόλυτα πεπεισμένοι ότι η Τουρκία εξακολουθεί να είναι με το μέρος των… καλών! Ο Ερντογάν όμως έδειξε ότι εύκολα μπορεί να αλλάξει πλεύση, στο όνομα των εθνικών του συμφερόντων! Απλά η στρατηγική που χάραξε ήταν υψηλού ρίσκου. Οπότε, η ευκαιρία βρέθηκε και ο λογαριασμός φαίνεται ότι είναι ante portas!