ΠΟΣΟ ΔΥΣΚΟΛΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΠΕΙΣ ΟΧΙ;

 

Εδώ και δεκαπέντε χρόνια περάσαμε στον εικοστό πρώτο αιώνα. Στην τρίτη χιλιετία του πλανήτη. Επιβιώσαμε παγετώνων, πλημμυρών, σεισμών και κατακλυσμών. Περάσαμε δύο παγκόσμιους πολέμους, αρκετούς εμφυλίους, πήγαμε κι ήρθαμε στο φεγγάρι, ετοιμαζόμαστε να πάμε στον Άρη. Μπορούμε να ταξιδέψουμε με ένα σακίδιο στην πλάτη, από την μια άκρη του πλανήτη στην άλλη ακόμη και μόνοι μας. Διασπάσαμε το άτομο, κλωνοποιήσαμε, είμαστε κοντά στο να ελέγξουμε το σωματίδιο του Θεού. Επικοινωνούμε σε δευτερόλεπτα, όσο μακριά κι αν είμαστε ο ένας από τον άλλον, με εικόνα, με φωνή ή χωρίς τίποτα από όλα αυτά. Κι όμως υπάρχει κάτι που μας δυσκολεύει ακόμη. Δεν μπορούμε να πούμε όχι. Τα καταφέρνουμε καλούτσικα στο email ή στο facebook, δυσκολευόμαστε αρκετά στο τηλέφωνο, είναι σχεδόν αδύνατο να πούμε όχι πρόσωπο με πρόσωπο.

Ποιοί  είναι οι κυριότεροι λόγοι της δυσκολίας μας; Σύμφωνα με τον Mark Gorkin (Licensed Clinical Social Worker), η δυσκολία μας οφείλεται σε κοινωνικές νόρμες, οικογενειακές αξίες και συμπεριφορές καθώς και στον φόβο της επιθετικότητας, απόρριψης, τιμωρίας. Πολλοί φοβούνται την αιτιολόγηση, δεν μπορούν να απαντήσουν στην ερώτηση «γιατί όχι;». Υπάρχει ο φόβος του προσωπικού χώρου, κάποιοι δυσκολεύονται να πούν όχι αν δεν έχουν απόσταση ασφαλείας από το σώμα του άλλου. Άλλοι πάλι δυσκολεύονται να πούν όχι γιατί δεν θέλουν να νιώσουν απομονωμένοι, να μην ταμπελοποιηθούν, να μην ξεχωρίσουν από το πλήθος. Ένας πολύ σημαντικός λόγος, είναι ότι φοβούνται να εμπιστευθούν τον εαυτό τους.

Είτε γιατί μεγάλωσαν σε μια οικογένεια που δεν προωθούσε την εξωτερίκευση των συναισθημάτων τους, ειδικά των αρνητικών όπως ο θυμός, είτε γιατί χρονίως νιώθουν ότι είναι ανάξιοι ή ανεπαρκείς, είτε γιατί, κι αυτό είναι πολύ σοβαρό, με τον καιρό έχασαν την ικανότητα τους να αναγνωρίζουν και να κατηγοριοποιούν τα συναισθήματά τους, με αποτέλεσμα ο εσωτερικός τους κόσμος να είναι παράλυτος, μουδιασμένος. Η Julianne Wurm, εκπαιδευτικός και ιδρυτής του TEDxEast, προχώρησε σε μια έρευνα 500 ατόμων, με την βοήθεια του Dan Ariely, καθηγητή οικονομικών και ψυχολογίας στο Duke University της Β. Καρολίνας, όπου μεταξύ άλλων παρατήρησαν πως οι γυναίκες δυσκολεύονται περισσότερο από τους άντρες στο να αρνηθούν και να πούν όχι. 

Οι ερευνητές, προτείνουν μερικές απλές λύσεις, ώστε να μπορέσει κανείς να πει όχι. Υποστηρίζουν, πως μπορεί κανείς να ζητήσει περισσότερο χρόνο ή ακόμη και περισσότερες πληροφορίες πριν απαντήσει αρνητικά. Πρέπει κανείς να ευθυγραμμίσει την απάντηση με τις αρχές και τις προτεραιότητες του, πράγμα που κάνει ευκολότερη την άρνηση ως απάντηση. Κυρίως όμως προτείνουν τη διαχείριση των ενοχών, ειδικά για τις γυναίκες που δυσκολεύονται εξαιρετικά να πουν ευθέως όχι. Να πουν αυτό που θέλουν, ανεξαρτήτως των συνεπειών. Είναι οκ, συμβαίνει, δεν είναι το τέλος του κόσμου.

Εμπρός λοιπόν, μην φοβάστε, πείτε όχι, απλά και ξεκάθαρα. Μην προσπαθήσετε να φορτώσετε το φταίξιμο στον απέναντί σας, μην κρυφτείτε πίσω από ένα τηλέφωνο που δεν θα σηκώσετε. Μην υποσχεθείτε κάτι που δεν θέλετε ή δεν μπορείτε να τηρήσετε. Κι αν κάποιος σας ρωτήσει κάτι, γνωρίζοντας εκ των προτέρων την αρνητική σας απάντηση, μην τον κοιτάτε αμήχανα χαμογελώντας για 90 δευτερόλεπτα. Απλά πείτε ΟΧΙ!