MΟΝΟ ΜΕ ΡΗΞΕΙΣ ΘΑ ΑΠΟΦΕΥΧΘΕΙ «Η ΕΡΗΜΗ ΧΩΡΑ»

Σήμερα η κρίση αναδεικνύει ένα κομβικό γεγονός που έχει περάσει πολιτικά απαρατήρητο. Οι περισσότερες χώρες του Βορρά, και κυρίως η Γερμανία που κυριαρχεί στο πολιτικό παιχνίδι, δεν είχαν σοβαρά κοινωνικά και πολιτικά κινήματα Διαφωτισμού και Δημοκρατίας σε αντίθεση με τις περισσότερες χώρες του Νότου. Η δημιουργία θεσμών δημοκρατίας έγινε κυρίως από τα πάνω. Ο ιδιοφυής Αγγλος ποιητής Τόμας Ελιοτ συνέθεσε το μοναδικό έργο του «Η Ερημη Χώρα» με τα θυελλώδη συστατικά του εικοστού αιώνα, κυρίως με τα ματωμένα ερείπια και τους σκελετούς του Α” Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος κλόνισε τα θεμέλια του ευρωπαϊκού πολιτισμού.

«Τούτη είναι η πεθαμένη χώρα/ Τούτη είναι του κάκτου η χώρα/ Εδώ τα πέτρινα ομοιώματα Υψώνουνται,/ εδώ είναι που δέχουνται Την ικεσία του χεριού ενός πεθαμένου/ Κάτω απ’ το παίξιμο του άστρου που σβήνει (…) Ο Ελιοτ, οραματιστής της ενότητας του ευρωπαϊκού πολιτισμού χωρίς αποκλεισμούς και πολιτικές αγκυλώσεις, προσπαθεί να υλοποιήσει αυτή την ενότητα από τα κάτω, όταν ως εκδότης του κριτικού περιοδικού λογοτεχνίας «Κριτήριο» από την περίοδο του Μεσοπολέμου ανοίγει τη διαδικασία συνεργασίας με περιοδικά και πνευματικούς ανθρώπους από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, προσπάθεια που δεν ευοδώνεται. Αντίθετα, η Ευρώπη πραγματοποιεί τον Β” Παγκόσμιο Πόλεμο πιστοποιώντας ξανά την ποιητική προφητεία «Η Ερημη Χώρα».

Σήμερα που τα μολυβένια σύννεφα της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης ισοπεδώνουν τις πνευματικές και πολιτικές κατακτήσεις του ευρωπαϊκού πολιτισμού και μεταβάλλουν τους λαούς σε πρόβατα επί σφαγήν, υλοποιώντας για τρίτη φορά ακόμη οδυνηρότερα σε μια ενωμένη Ευρώπη πλέον την πολιτική της «Ερημης Χώρας», εναπομένει στους πολίτες και στα κινήματά τους να καθορίσουν τη ζωή τους.

Σε τρεις διαλέξεις του με θέμα «Η ενότητα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού» (μετ. Ε. Ν. Μόσχος, εκδ. Ικαρος) ο Ελιοτ πραγματοποιεί μια άκρως επίκαιρη πρόταση, αφού «η ενότητα του πολιτισμού» προϋποθέτει «την ποικιλία των πεποιθήσεων». «Τα πανεπιστήμια της Ευρώπης θα πρέπει να έχουν τα κοινά ιδανικά τους κι ακόμα να έχουν κοινές υποχρεώσεις το ένα απέναντι στο άλλο. Πρέπει να είναι ανεξάρτητα από τις κυβερνήσεις των χωρών στις οποίες είναι εγκατεστημένα. Δε θα πρέπει να είναι ιδρύματα καταρτισμού ικανών γραφειοκρατών ή ιδρύματα παροχής εφοδίων σε επιστήμονες, με το σκοπό να συναγωνίζονται άλλους ξένους επιστήμονες. Τα ιδρύματα αυτά θα πρέπει να αποσκοπούν στη διατήρηση της μάθησης, στην αναζήτηση της αλήθειας και, εφ’ όσον οι άνθρωποι θα ήταν ικανοί γι’ αυτό, στην προσπέλαση της σοφίας».

Ακριβώς αντίθετα δηλαδή από αυτά που συμβαίνουν σήμερα στην Ενωμένη Ευρώπη, η οποία ταρακουνιέται συθέμελα. Το κυρίαρχο μεταμοντέρνο ρεύμα σκέψης δεν θέλει κριτική γνώση, ελευθερία, δικαιοσύνη, αλήθεια, ομορφιά και σοφία. Θέλει πληροφορία, ψυχρά γεγονότα, υποταγή στην τεχνολογία της αυθεντίας, στην οικονομία που την καθοδηγεί και υποβάθμιση της πολιτικής σε τεχνοκρατική γραφειοκρατία. Ακόμα περισσότερο η βαθμιαία κατάλυση του ελληνικού Συντάγματος, η εφαρμογή «σιδερένιων» συνταγών στον Ευρωπαϊκό Νότο, η υποστήριξη των νεοναζιστικών συμμοριών στην Ουκρανία, υποδηλώνουν πως οι κυρίαρχες δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης και της ευρωπαϊκής ελίτ δεν χρειάζονται πλέον όχι μόνο τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, αλλά ούτε την αντιπροσωπευτική φιλελεύθερη δημοκρατία. Είναι εχθροί τους! Νεοφιλελεύθεροι και νεοναζιστές σε αγαστή συνεργασία προετοιμάζουν μια ολοκληρωτική τεχνοκρατική διακυβέρνηση με σκληρούς κατασταλτικούς μηχανισμούς στην ποιητική προφητεία του Ελιοτ!

Σήμερα «Η Ερημη Χώρα» εκπέμπεται από το παγωμένο βλέμμα για επιβολή και κυριαρχία του Γερμανού φιλοσόφου Μάρτιν Χάιντεγκερ, που τροφοδοτεί ταυτόχρονα τον νεοφιλελεύθερο συντηρητισμό και την Ακροδεξιά. Ο θεωρητικός του Χίτλερ, που δεν ζήτησε συγγνώμη για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, επαναφέρει τον εφιάλτη σε μια Ευρώπη που οι ελίτ, χωρίς ίχνος αυτογνωσίας, ξέχασαν τις πληγές της και τον πολιτισμό της για περισσότερο κέρδος και εξουσία. Η γερμανική πολιτική της Μέρκελ σε οικονομικό, πολιτιστικό και πολιτικό επίπεδο συμπυκνώνεται στη γνωστή παλιά ρήση: «Το θαυμάσιο γερμανικό σπαθί ανοίγει στα παιδιά μας τις πύλες του κόσμου», τις πύλες στη σύγχρονη κόλαση. 

Οι χιλιάδες νεκροί στον ευρωπαϊκό Νότο του οικονομικού πολέμου που έχουν κηρύξει οι ελίτ κατά των λαών, είναι οι ματωμένοι στίχοι της απάνθρωπης προέλασης του κεφαλαίου. Υπάρχει στρατηγική ανατροπής; Ο Ελιοτ προσδιόριζε ως μεγάλες ρίζες του ευρωπαϊκού πολιτισμού την «κληρονομιά της Ελλάδας, της Ρώμης και του Ισραήλ και την ευρωπαϊκή κληρονομιά, όπως έχει διαμορφωθεί τα τελευταία δύο χιλιάδες χρόνια». Είναι κοινός τόπος όμως πως όταν η Ευρώπη πραγματοποιούσε ένα μεγάλο προωθητικό πολιτισμικό άλμα, από την Αναγέννηση και μετά τουλάχιστον, επέστρεφε στις οικουμενικές αρχαιοελληνικές αξίες της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της οικονομικής και πολιτικής ισότητας, της άμεσης δημοκρατίας, για να δημιουργήσει νέες πολιτισμικές και πολιτικές συνθέσεις. 

Αντίθετα, όταν έκανε βήματα προς τα πίσω το αρχαιοελληνικό παρελθόν, παραμορφωνόταν μέσα από ένα πρίσμα πολιτικής θεολογίας, αυταρχισμού, ανορθολογισμού, λατρείας της ισχύος ως αυτοσκοπού και τεχνοκρατισμού. Σήμερα είμαστε στο ίδιο μεταίχμιο: οι ευρωπαϊκές ελίτ υλοποιούν πολιτική της «Ερημης Χώρας» και κουρελιάζουν την Ευρώπη των λαών. Οι λαοί της Ευρώπης αναμένουν από τον ΣΥΡΙΖΑ να αλλάξει την τροχιά καταστροφής, όμως χρειάζεται ένα σχέδιο Β΄ με βάση το οποίο οι χώρες του Νότου θα συνενώσουν τις δυνάμεις τους κατά των ελίτ του ευρωπαϊκού Βορρά. Επιπρόσθετα, επειδή ο πολιτικός συσχετισμός δύναμης είναι προσωρινά αρνητικός, απαιτείται ένα σχέδιο Γ΄ στο οποίο θα προβλέπεται η προστασία των συμφερόντων του ελληνικού λαού με αυτοδύναμη παραγωγική ανασυγκρότηση βασισμένη στις νέες τεχνολογίες, ακόμα και προσωρινά εκτός Ευρώπης. 

Μετατροπή των ευρωβουλευτικών και αυτοδιοικητικών εκλογών σε κίνημα δημοκρατίας των πολιτών, διότι αυτή κινδυνεύει άμεσα. Δημιουργία ενός Πανευρωπαϊκού Ινστιτούτου Αριστερής Σκέψης για την Ευρώπη και τον Κόσμο, με άξονα κυρίως τη Φιλοσοφία και τις κοινωνικές επιστήμες, αυτόνομου από κόμματα και κρατικούς φορείς, με ισότιμη συμμετοχή όλων των τάσεων, από τη σοσιαλδημοκρατία ώς την άκρα Αριστερά. Συνένωση των δικτύων κοινωνικής αλληλεγγύης των χωρών του Νότου και δημιουργία από τα κάτω μορφών άμεσης δημοκρατίας, νέων συνδικάτων και κοινωνικών κινημάτων.

Ενα πολιτισμικό ΕΑΜ του Ευρωπαϊκού Νότου στις νέες συνθήκες, βασισμένου στην κριτική γνώση αξιών ενάντια στη διά βίου μάθηση των δεξιοτήτων και λοιπών αθλιοτήτων, στην αλληλεγγύη, στη διά βίου εργασία των πολιτών. Σήμερα η κρίση αναδεικνύει ένα κομβικό γεγονός που έχει περάσει πολιτικά απαρατήρητο. Οι περισσότερες χώρες του Βορρά, και κυρίως η Γερμανία που κυριαρχεί στο πολιτικό παιχνίδι, δεν είχαν σοβαρά κοινωνικά και πολιτικά κινήματα Διαφωτισμού και Δημοκρατίας σε αντίθεση με τις περισσότερες χώρες του Νότου. 

Η δημιουργία θεσμών δημοκρατίας έγινε κυρίως από τα πάνω. Αυτό το έλλειμμα εξαργυρώνεται για άλλη μια φορά με αίμα. Η πορεία για μια Ευρώπη των λαών ή των εργαζομένων δεν θα είναι γραμμική και από τα πάνω. Μπορεί να απαιτηθεί ακόμα και προσωρινή διάσπαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης για να επανέλθει η ισορροπία Βορρά-Νότου. Η Επανάσταση του 1821 ήταν πολιτισμική ρήξη με την ολοκληρωτική Οθωμανική Αυτοκρατορία και την Ιερά Συμμαχία. Η Εθνική Αντίσταση συμπλήρωσε αυτή την πορεία. Τώρα χρειάζεται μια νέα ρήξη από τον ελληνικό λαό σε συνεργασία με τους λαούς της Ευρώπης για να αποφευχθεί «Η Ερημη Χώρα».