ΝΕΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΠΡΟ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ

 

Είναι γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα τόσο με δηλώσεις του πρωθυπουργού όσο και πολλών κυβερνητικών στελεχών, διατυμπανίζεται σε όλους τους τόνους αφενός η απομάκρυνση της τρόικας και αφετέρου το τέλος του μνημονίου.Επικοινωνιακά μπορεί αυτό να έχει την σημασία του δεδομένου ότι σηματοδοτεί τα θετικά βήματα που έχει κάνει η Ελλάδα στον τομέα της δημοσιονομικής προσαρμογής τα τελευταία χρόνια, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έχει πιάσει όλους τους στόχους συνολικά και πολύ περισσότερο στο θέμα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Με λίγα λόγια, η Ελλάδα είτε το θέλει η κυβέρνηση είτε όχι, πρόκειται να μπει σ’ ένα νέο Μνημόνιο άμεσα, το οποίο θα φέρει απλά ένα διαφορετικό όνομα, όπως στενή επιτήρηση, διαρθρωτική προσαρμογή, επέκταση του δεύτερου μνημονίου, adhoc δάνειο κ.λπ.

Μάλιστα ο διοικητής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, ήταν σαφής ότι χωρίς νέο πρόγραμμα για επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων δεν θα υπάρχει νέα χρηματοδότηση. Αυτό το γεγονός μας καθιστά αυτόματα μια διαφορετική περίπτωση από την Ισπανία και την Πορτογαλία του Νότου αλλά και την Ιρλανδία του Βορρά, που έχουν ήδη εξέλθει των δικών τους μνημονίων. Μάλιστα με τις δηλώσεις αυτές, οι αποδόσεις των ομολόγων ανέβηκαν απότομα, καθιστώντας αρκετά δύσκολη και επίπονη την όποια απόπειρα δανεισμού από τις αγορές. Αυτό λοιπόν που ετοιμάζεται είναι ένα Μνημόνιο made in Greece, μ’ ένα πλαίσιο συγκεκριμένων κανόνων και κατευθύνσεων, για να προκαλέσει σταθερότητα σε αγορές, δανειστές και επενδυτές.

Άρα δεν έχουμε μια περίπτωση clean exit όπως στις χώρες που εξήλθαν του Μνημονίου, αλλά μια νέα προσαρμογή, είτε με νέο δάνειο, είτε με μια ανοιχτή γραμμή πίστωσης (open credit line) για κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών, σε περίπτωση που τα spreads δυσκολέψουν την πρόσβαση στις αγορές. Όσον αφορά την απεμπλοκή από το ΔΝΤ, το πρόγραμμα του οποίου λήγει το πρώτο τρίμηνο του 2016, τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά, καθώς τους επόμενους 15 μήνες οι δανειακές ανάγκες της χώρας ανέρχονται σε 43 δισ. ευρώ. Επίσης απομένουν 16 δισ. δόσεων δανείου από το ΔΝΤ, από το συνολικό πακέτο των 28 δισ. τα οποία δεν είναι σίγουρο ότι θα υποκατασταθούν από μια ανοιχτή πίστωση από την ΕΕ και μάλιστα με ευνοϊκότερους όρους.

Αυτό που δεν γνωρίζουν αρκετοί βέβαια, είναι ότι το ΔΝΤ δύναται ν’ ασκεί επιρροή και εποπτεία ακόμα και αν φύγει από το πρόγραμμα δανεισμού της Ελλάδας.Αν λοιπόν συμφωνηθεί το ΔΝΤ να εγκαταλείψει το πρόγραμμα, τότε είναι πιθανό να ισχύσει ένα νέο δάνειο από τον μόνιμο μηχανισμό στήριξης, ESM, με συγκεκριμένες δεσμεύσεις από την ελληνική κυβέρνηση. Συμπερασματικά, λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι η ΕΚΤ διεμήνυσε πώς αν η Ελλάδα επιθυμεί νέα ρευστότητα με το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων χαμηλής διαβάθμισης από τις τράπεζες καθώς και ροή κεφαλαίων από τα διαρθρωτικά ευρωπαϊκά ταμεία, τότε απαιτείται ξεκάθαρα νέο πρόγραμμα.

Ας αναλογιστεί λοιπόν η κυβέρνηση τις ευθύνες της και ας κάνει τάχιστα τις απαραίτητες προσαρμογές και μεταρρυθμίσεις ως προαπαιτούμενα, ώστε να πετύχει τους ευνοϊκότερους δυνατούς όρους του νέου προγράμματος, το οποίο ενδέχεται να συνδέεται και με την επικείμενη διαπραγμάτευση για την ελάφρυνση του δημοσίου χρέους.Η ελληνική κοινωνία δεν θ’ ανεχτεί οποιονδήποτε νέο λαϊκισμό ή ψέμα που υποθηκεύει τις θυσίες που έχουν γίνει ήδη, αλλά μπορεί ν’ αποδεχθεί την αλήθεια, αν υπάρχει σαφώς καθορισμένο χρονοδιάγραμμα εξόδου από την κρίση.