Η ΑΝΕΡΓΙΑ ΚΑΙ Η ΧΑΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ

 

Είναι γεγονός ότι το μείζον πρόβλημα της χώρας την περίοδο της κρίσης, που τείνει να εξελιχθεί σε μάστιγα, δεν είναι άλλο από την υψηλή ανεργία κυρίως στις νέες ηλικίες 18-25 ετών που προσεγγίζει το 60%.

Το ερώτημα βέβαια που τίθεται, είναι πώς προσεγγίζουμε την ανεργία, πώς θέλουμε να ενισχύσουμε την απασχόληση και αν έχουμε δώσει καθόλου έμφαση στη μαγική λέξη που ονομάζεται παραγωγικότητα.Ο συγκεκριμένος όρος λοιπόν, που σύμφωνα με τη θεωρία είναι το παραγόμενο προϊόν ανά εργαζόμενο ή αλλιώς και μέση παραγωγικότητα, μπορεί να δώσει μεγάλη ώθηση στην οικονομία και στην ενίσχυση του ΑΕΠ της χώρας, προκαλώντας τουλάχιστον ανάσχεση της ανεργίας σε πρώτη φάση.

Γενικά, η παραγωγικότητα της εργασίας αποτελεί θετική συνάρτηση δύο βασικών παραγόντων, του δείκτη αποτελεσματικότητας της χρήσης των συντελεστών παραγωγής καθώς και του φυσικού κεφαλαίου ανά εργαζόμενο. Όσο αυξάνεται η αποτελεσματικότητα της χρήσης των συντελεστών, τόσο αυξάνεται και η παραγωγικότητα της εργασίας. Επίσης όσο αυξάνεται το κεφάλαιο ανά άτομο, τόσο πιο παραγωγικός γίνεται ο εργαζόμενος.

Αν δούμε την περίπτωση της ελληνικής οικονομίας, η πτώση της παραγωγικότητας της εργασίας ήταν έντονη, κυρίως για την περίοδο 2007-2011. Αυτό εξηγείται σε σημαντικό βαθμό από τον μειωμένο βαθμό εκμετάλλευσης του κεφαλαίου, όπως πάγιος εξοπλισμός (κτίρια, μηχανολογικός εξοπλισμός) αλλά και από τη χειροτέρευση της αποτελεσματικότητας των παραγωγικών συντελεστών κεφαλαίου και εργασίας, που προέρχεται τόσο από την πτώση των υπηρεσιών του χρηματοπιστωτικού τομέα, την υψηλή φορολογία, τη γραφειοκρατία αλλά και την αβεβαιότητα της εργασίας σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα ταυτόχρονα.

Σε σύγκριση μάλιστα με τις υπόλοιπες χώρες του νότου που ήταν μέχρι πρόσφατα σε μνημόνιο, όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ισπανία, η πτώση της παραγωγικότητας στην Ελλάδα υπήρξε δυσανάλογη σε σχέση με την πτώση του  ΑΕΠ. Συγκεκριμένα και στις τρεις χώρες που ανέφερα, η μείωση της παραγωγικότητας επέστρεψε σχεδόν στα προ κρίσης επίπεδα του 2007, με την Ελλάδα να συνεχίζει να βιώνει στασιμότητα και αδυναμία προσαρμογής, γεγονός ιδιαίτερα ανησυχητικό για την μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της χώρας.

Στο ερώτημα τι πρέπει να γίνει για να ενισχυθεί η απασχόληση με ταυτόχρονη αύξηση της παραγωγικότητας, σίγουρα δεν υπάρχει μονοσήμαντη απάντηση. Το σίγουρο είναι ότι η λύση βρίσκεται μέσα από τη στόχευση στη διαρθρωτική και κλιμακωτή αύξηση της παραγωγικότητας, η οποία θα δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες στην αγορά, θ’ αυξήσει την προσφορά και θα κάνει την ενεργό ζήτηση αντίστοιχα να προσαρμοστεί. Με αυτό τον τρόπο μπορούν να δημιουργηθούν νέες και μόνιμες θέσεις εργασίας.

Πριν όμως από αυτό, απαιτείται να διερευνηθούν απ’ όλα τα διαθέσιμα στοιχεία της τελευταίας πενταετίας, πώς αντέδρασε κάθε κλάδος της οικονομίας, στον μειωμένο κύκλο εργασιών, στην απασχόληση και την παραγωγικότητα. Να εντοπισθούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως π.χ στον τουρισμό, τη ναυτιλία, σε καινοτόμες επιχειρήσεις και εκεί να δοθεί άμεσα έμφαση στο να δημιουργηθούν ευέλικτες δομές, με στόχευση σε νέες υπηρεσίες, νέες επιχειρήσεις και αυτοματοποίηση εργασιών κατά το δυνατόν στις υφιστάμενες.

Η μείωση λοιπόν της ανεργίας, ιδίως με την διόγκωση του δημοσίου τομέα, δεν είναι αυτοσκοπός, αν δεν συμβαδίζει με την προοπτική αύξησης του ΑΕΠ της χώρας και γίνεται με τον λάθος τρόπο. Αντιθέτως, αν προκύπτει ως συνέπεια της αυξημένης οικονομικής δραστηριότητας και της ισχυρής μέσης παραγωγικότητας, τότε δημιουργεί συνθήκες μακροπρόθεσμης ανάπτυξης που μπορεί ν’ αλλάξει την καθημερινότητα όλων μας.