ΣΕ ΤΕΝΤΩΜΕΝΟ ΣΧΟΙΝΙ ΛΕΠΤΕΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΜΑΞΙΜΟΥ-ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ-ΔΝΤ

 

Διαπραγμάτευση: Οι επόμενες κινήσεις. Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά τι γίνεται. Το μόνο σίγουρο είναι πως κάτι γίνεται.

Αυτή είναι η διαπίστωση που γίνεται από τη στιγμή που η διαπραγμάτευση με τους θεσμούς διακόπηκε και παγιώθηκε από το απόγευμα της Τρίτης, όταν Ευκλείδης Τσακαλώτος, Γιώργος Κατρούγκαλος και Γιώργος Σταθάκης ανακοίνωσαν πως θα προβούν, από την επόμενη εβδομάδα, στην κατάρτιση νομοσχεδίων για το φορολογικό και το ασφαλιστικό, χωρίς αυτό να σημαίνει διακοπή της διαπραγμάτευσης.

Ως προς το τι γίνεται, οι γνώστες της κατάστασης αποφεύγουν να προβούν σε εκτιμήσεις, διαπιστώνουν όμως ένα εκτεταμένο power game για διάφορα ζητήματα, όπως το εύρος των παραχωρήσεων της ελληνικής πλευράς, τον λογαριασμό των μέτρων, αλλά και το ρόλο που θα έχει το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.

Το σταυρόλεξο της αξιολόγησης δεν είναι εν τέλει εύκολο προς συμπλήρωση. Και αυτό, γιατί, σύμφωνα με την ανάγνωση που κάνουν κυβερνητικοί παράγοντες, το ΔΝΤ λειτουργεί παρελκυστικά και ορθώνει μεγάλα εμπόδια για μια συμφωνία.«Εμπόδια που υπερβαίνουν τη συμφωνία που υπογράψαμε πέρυσι το καλοκαίρι», όπως λέει χαρακτηριστικά κυβερνητική πηγή.

Εδώ έγκειται, επί της ουσίας, και η πηγή του προβλήματος: το ΔΝΤ θέτει ζήτημα επικαιροποίησης των στόχων του τριτου μνημονίου, μιλώντας για χαμηλότερα πλεονάσματα, αλλά με συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις και για μεγαλύτερη παρέμβαση στο ελληνικό χρέος, την ώρα που η ελληνική κυβέρνηση ζητά πιστή τήρηση των όσων έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος και επιλογή των μέτρων που θα οδηγήσουν στους συμφωνηθέντες στόχους.

Ξορκίζει τις μονομερείς ενέργειες το Μαξίμου.Πολλοί ξεκίνησαν, επομένως, τη σεναριολογία, όταν οι υπουργοί της κυβέρνησης που ασχολούνται με τη διαπραγμάτευση ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να καταρτίσουν από την επόμενη εβδομάδα το φορολογικό και το ασφαλιστικό νομοσχέδιο.

Μια βασική στόχευση ήταν να διασκεδαστούν οι εντυπώσεις περί ναυαγίου στις συζητήσεις. Ακόμα, όμως, δεν είναι πλήρως σαφές τι σχεδιάζει η κυβέρνηση, αν και κυβερνητικοί κύκλοι επισημαίνουν πως από την επόμενη εβδομάδα θα ξεκινήσει η κατάρτιση των νομοσχεδίων, η οποία θα είναι άμεσα συνδεδεμένη με την πορεία των διαπραγματεύσεων.

Άλλωστε, στην κυβέρνηση εκτιμούν πως τις επόμενες ημέρες, στην εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ, θα γίνουν πλείστες όσες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις για το μέλλον του ελληνικού προγράμματος και για τον καθορισμό του ρόλου του ΔΝΤ σε αυτό, ενώ εκτιμούν πως, παρά το σκηνικό έντασης, οι θεσμοί θα επιστρέψουν από Δευτέρα.

Σε κάθε περίπτωση, το Μέγαρο Μαξίμου θέλει να κλείσει τη συζήτηση για μονομερείς ενέργειες. Ακόμα και για το ζήτημα του φορολογικού και του ασφαλιστικού νομοσχεδίου, κυβερνητικές πηγές εξηγούν πως τα νομοσχέδια θα καταρτίζονται, χωρίς αυτό να σημαίνει οπωσδήποτε πως θα κατατεθούν κιόλας.

Αυτό μπορεί να γίνει, όταν υπάρξει το staff level agreement, ενώ παράλληλα θα έχει εξοικονομηθεί χρόνος με την κατάρτιση των νομοσχεδίων επί των σημείων συμφωνίας με τους δανειστές.

Φυσικά, αυτή δεν είναι παρά η ανάγνωση της κυβέρνησης, η οποία προσπαθεί να βρει τη χρυσή τομή μεταξύ τήρησης της συμφωνίας, απόκρουσης μαξιμαλιστικών αιτημάτων και διατήρησης των πολιτικών και κοινωνικών ισορροπιών.

Eνώ έμπειροι πολιτικοί παρατηρητές εκτιμούν πως οι αναφορές σε «κυρίαρχο κράτος» που έχει τον τελευταίο λόγο αναφορικά με το τι και το πώς νομοθετείται είναι ένα επιχείρημα εσωτερικής κατανάλωσης που απευθύνεται κυρίως προς τους βουλευτές που στηρίζουν την κυβέρνηση.

Ο ρόλος του ΔΝΤ. Όπως προαναφέραμε, στο επίκεντρο του power game και σε κάθε έκφανσή του, κεντρικό είναι το ζήτημα του ρόλου του ΔΝΤ στο πρόγραμμα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η αισιόδοξη συνέντευξη του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο Reuters, όπου εκτιμά πως το ΔΝΤ θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα, ενώ παράλληλα προειδοποιεί πως δεν θα γίνουν αποδεκτοί εκβιασμοί.

Πολλοί μπορεί να εκτίμησαν πως σε αυτό το σημείο αναφέρεται στον χειρισμό του…Αλέξη Τσίπρα, πλην όμως το ζήτημα απορρέει από τις υποκλαπείσες συνομιλίες που έφεραν στη δημοσιότητα τα Wikileaks, με τον Ποουλ  Τόμσεν να μιλά ακόμα και για το ενδεχόμενο πιστωτικού γεγονότος τον Ιούλιο, με φόντο την ελληνική αξιολόγηση και το αίτημα του Ταμείου για παραχωρήσεις των Ευρωπαίων στο ζήτημα του χρέους.

Η αλήθεια είναι πως τα δημοσιεύματα αυτά προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις και στο Βερολίνο, μιας και το ΔΝΤ εμφανίζεται να ακολουθεί μια παρελκυστική σε αρκετά σημεία λογική, με αιχμή του δόρατος το ζήτημα του χρέους.

Υπό αυτό το πρίσμα, έχει ξεκινήσει ευρύτερα μια συζήτηση για τον ρόλο που θα μπορούσε να έχει το Ταμείο στο πρόγραμμα, με αρκετούς να ισχυρίζονται πλέον πως, με όπλο τις χαμηλότερες χρηματοδοτικές ανάγκες, το ΔΝΤ θα μπορούσε να περιοριστεί ως τεχνικός σύμβουλος.

Κάτι τέτοιο δεν θα ήταν εύκολο να περάσει σε πολιτικό επίπεδο στην Ευρώπη, πλην όμως η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει κάποιου είδους απεμπλοκή, χωρίς να χρειαστεί να ενδώσει στις πιο σκληρές θέσεις του Ταμείου και μάλιστα χωρίς το «τυράκι» του χρέους.

Άλλωστε, η κυβέρνηση δεν θέλει να μπει και σε συζήτηση για επιπλέον θέματα, πέραν δηλαδή των όσων προβλέπονται στη συμφωνία του Ιουλίου και έτσι θέλει να αποφύγει και τον σκόπελο του…τέταρτου Μνημονίου, με διαφορετικές προβλέψεις, που επεξεργάζεται το ΔΝΤ.

Επιμονή στην πολιτική διαπραγμάτευση.Στο διαμορφωθέν πλαίσιο, επομένως, καίριο ρόλο έχει η λεγόμενη «πολιτική διαπραγμάτευση», την οποία θα επιστρατεύσει εκ νέου ο πρωθυπουργός. Ήδη, ο κ. Τσίπρας θα έχει σήμερα συνάντηση με τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ (επισπεύσθηκε κατόπιν αιτήματος της γαλλικής προεδρίας, σύμφωνα με κύκλους του Μαξίμου), ενώ την Πέμπτη θα έχει γεύμα εργασίας με τον πρόεδρο του ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σούλτς.

Φυσικά, ο κ. Τσίπρας έχει ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας και με άλλους κορυφαίους παράγοντες της Ευρώπης, πιέζοντας για μια συνολική ευρωπαϊκή προσέγγιση, η οποία θα υπερκερνά τις αιτιάσεις του ΔΝΤ.

Βέβαια, η υπέρβαση του ρόλου του Ταμείου δεν είναι εύκολο εγχείρημα, αλλά ο κ. Τσίπρας επιδιώκει να πιέσει προς την κατεύθυνση μιας ευρωπαϊκής λύσης, ακόμα και αν αυτό σημαίνει περιορισμό του Ταμείου.

Φυσικά, όλα αυτά είναι προϊόν ευρύτερων πολιτικών αποφάσεων σε επίπεδο που υπερβαίνει τον κ. Τσίπρα, με το πολλαπλό power game να βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.