ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ «ΚΥΒΕΡΝΑ» ΟΛΗ ΤΗ «ΓΕΙΤΟΝΙΑ» ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΕΙ ΤΑ ΣΚΛΗΡΑ ΜΕΤΡΑ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ

Ενα από τα χιλιάδες έγγραφα που δημοσιοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια μέσω του WikiLeaks ανήκει στο Stratford και έχει ημερομηνία 2009. Με τίτλο αναλυτικές οδηγίες για την Ευρώπη, το Ινστιτούτο Γεωπολιτικής προειδοποιούσε τους αναλυτές του να προετοιμαστούν για πιθανές κοινωνικές αναταραχές στα Βαλκάνια και στην ευρύτερη περιοχή εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.

«Μην ξεχνάτε τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν στη Γιουγκοσλαβία και ήταν εν μέρει υπεύθυνα για την έναρξη του πολέμου. Πρέπει να έχουν κατά νου την οποιαδήποτε κοινωνική δυσαρέσκεια εξαιτίας της οικονομικής κατάστασης…. Θυμηθείτε τις απεργίες των Αλβανών ανθρακωρύχων στο Κόσοβο τη δεκαετία του '80 και τι προκάλεσαν» αναφερόταν στο έγγραφο και επισήμαινε ότι η προσοχή θα πρέπει να στραφεί στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη…

2014, πέντε χρόνια μετά. Η Βοσνία - Ερζεγοβίνη συνταράσσεται από διαδηλώσεις. Οι πολίτες βαρέθηκαν να ακούν υποσχέσεις και ψέματα. Τα δάνεια του ΔΝΤ προκάλεσαν μεγαλύτερη φτώχεια, μεγαλύτερη δυσαρέσκεια και κοινωνική έκρηξη. Κόσοβο, Ρουμανία, Βουλγαρία, Σλοβενία, Σερβία, Ουκρανία. Το Ταμείο ελέγχει τους προϋπολογισμούς και τα μέτρα.

Η «ομηρεία» της Ρουμανίας, το παζάρι στη Σερβία και το σοκ της Βουλγαρίας Ρουμανία: Στη Ρουμανία ο πρόεδρος της χώρας Τραϊάν Μπασέσκου επικύρωσε την τελευταία αναθεώρηση της συμφωνίας ενίσχυσης των 4 δισ. του ευρώ με το ΔΝΤ έπειτα από πολλά πισωγυρίσματα, καθώς η κυβέρνηση δεν ήταν αρχικά πρόθυμη να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις που είχαν συμφωνηθεί με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Μεταξύ των δεσμεύσεων ήταν η «αναδιάρθρωση», δηλαδή η πώληση, των αναποτελεσματικών κρατικών εταιριών που είχαν κληρονομηθεί από το κομμουνιστικό παρελθόν της Ρουμανίας. Το ΔΝΤ προβλέπει ανάπτυξη 2,2% για τη Ρουμανία το 2014, από 2,8% το 2013.

Σερβία: Το κλιμάκιο του ΔΝΤ έμεινε στη Σερβία έως τις 13 Μαρτίου. Στο επίκεντρο των συζητήσεων με την απερχόμενη κυβέρνηση ήταν η προετοιμασία μιας πιθανής συμφωνίας προληπτικού χαρακτήρα του Ταμείου με τη χώρα και η «επισκόπηση» των δημόσιων οικονομικών της Σερβίας. Ο νέος πρωθυπουργός της Σερβίας Αλεξάντερ Βούτσις ήδη ανακοίνωσε τη δέσμευσή του για μια νέα διαπραγμάτευση του δανείου με το ΔΝΤ. Ο Βούτσις, ηγέτης του κεντροδεξιού Προοδευτικού Κόμματος, έθεσε ως στόχο για τα μέσα Ιουλίου την αναμόρφωση της νομοθεσίας για την απασχόληση, την πτώχευση και την ιδιωτικοποίηση στη μεταρρυθμιστική ατζέντα του. Ο υπουργός Οικονομικών της Σερβίας Λάζαρ Κρστιτς, απόφοιτος του Yale, έχει μια περίεργη οπτική σε ό,τι αφορά το ΔΝΤ.

Ο ίδιος επιμένει ότι η συμφωνία είναι σημαντική για τη Σερβία καθώς, με αυτόν τον τρόπο, «η χώρα θα κάνει ακόμη ένα βήμα προς την αποκατάσταση της αξιοπιστίας της απέναντι στις διεθνείς αγορές και θα δείξει πως ό,τι κάνει η κυβέρνηση στόχο έχει να διασφαλίσει τη σταθερότητα και τη βιωσιμότητα του οικονομικού συστήματος». «Δεν χρειαζόμαστε τη συμφωνία λόγω των χρημάτων -το επίπεδο των ξένων αποθεμάτων συναλλάγματος είναι τέτοιο ώστε στις διαπραγματεύσεις δεν θα συζητηθεί η προοπτική νέου δανείου-, αλλά τη χρειαζόμαστε ως σύμβολο ή επιβεβαίωση ότι το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που υλοποιούμε είναι αξιόπιστο» λέει ο Κρστιτς!

Σλοβενία: Το «θαύμα» της Ευρώπης έπαψε να εντυπωσιάζει. Το ΔΝΤ προβλέπει συρρίκνωση της σλοβενικής οικονομίας κατά 1,1% το 2014. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το ΑΕΠ της χώρας μειώθηκε κατά 1,7% το 2013, ενώ, όπως αναφέρει η έκθεση, το Ταμείο στηρίζει τον στόχο της κυβέρνησης για έλλειμμα 2,9% του ΑΕΠ το 2014, αλλά εκφράζει τις ανησυχίες του ότι τα μέτρα που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση δεν επαρκούν. Το Ταμείο υπογραμμίζει ότι πρέπει να γίνουν πιο «γενναίες» περικοπές στον δημόσιο τομέα αλλά και καλύτερη στόχευση των επιδομάτων.

Οι Σλοβένοι αισθάνονται την κρίση εδώ και χρόνια, και πολλοί από αυτούς θα απαντούσαν σήμερα ότι δεν θα ήθελαν να παραμείνουν στο κλαμπ του ευρώ. Το να μπει η Σλοβενία σε μνημόνιο δεν είναι μεγάλο κακό για την Ε.Ε., υποστηρίζουν κάποιοι. Το επιχείρημά τους είναι ότι στη χώρα των 2.000.000 κατοίκων και του ΑΕΠ των 36 δισ. ευρώ, το πακέτο στήριξης, κυρίως των τραπεζών, θα είναι σταγόνα στον ωκεανό. Η διαδικασία μακροοικονομικών ανισορροπιών κατά της Σλοβενίας οφείλεται στην κατάσταση του τραπεζικού τομέα, στο υπερβολικό χρέος των εταιριών και το γεγονός ότι η χώρα δεν προχώρησε σε καμία σημαντική ιδιωτικοποίηση την τελευταία εικοσαετία.

Κόσοβο: Σε νέο γύρο συνομιλιών με το ΔΝΤ βρίσκεται το Κόσοβο για ένα νέο «προληπτικό» πρόγραμμα στήριξης. Η προηγούμενη συμφωνία έφτασε στα 107.000.000 ευρώ. Η νέα συμφωνία, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Reuters, θα φτάσει τα 100.000.000 ευρώ. Εξι χρόνια μετά την ανεξαρτησία, το Κόσοβο των 1.700.000 κατοίκων παραμένει μία από τις φτωχότερες χώρες της Ευρώπης. Πάνω από το 35% του πληθυσμού είναι άνεργο, ενώ το οργανωμένο έγκλημα και η διαφθορά καθιστούν πολλές φορές απαγορευτικές τις ξένες επενδύσεις. Επισήμως η οικονομία του Κοσόβου αναπτύχθηκε κατά 2,5% το 2013 και αναμένεται να επεκταθεί κατά 4% το 2014.

Βοσνία: Οι Βόσνιοι γνωρίζουν ότι η οικονομία της χώρας και η ίδια τους η ζωή έχουν περιέλθει σε τέλμα. Οι παλιές βιομηχανίες σε πόλεις όπως η Τούζλα εγκαταλείφθηκαν στην παρακμή μετά τον πόλεμο. Ακόμη και πριν από την οικονομική κρίση, το 70% του κόσμου στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη ζούσε κάτω ή κοντά στα όρια της φτώχειας. Σήμερα οι Βόσνιοι είναι το ίδιο απελπισμένοι. Με το 40% του εργατικού δυναμικού στην ανεργία, η φτώχεια ή η διαφθορά είναι ο κανόνας.

Το τελευταίο είναι πολύ εύκολο, με δεδομένο ότι ο μέσος μισθός είναι 450 ευρώ τον μήνα. Ολες οι χώρες των Βαλκανίων, συμπεριλαμβανομένης της Κροατίας, η οποία εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση πέρυσι, έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση και μοιράζονται πολλά από τα ίδια προβλήματα. Αλλά στη Βοσνία η κληρονομιά του πολέμου είναι βαριά και η διαφθορά βαθιά ριζωμένη.

Αλβανία: Στις αρχές του μήνα το ΔΝΤ ενέκρινε δάνειο ύψους 300.000.000. ευρώ για την Αλβανία, στο πλαίσιο της εφαρμογής της τριετούς συμφωνίας συνεργασίας με τα Τίρανα. Πηγές του υπουργείου Οικονομικών της χώρας ανέφεραν ότι, έπειτα από αυτήν την απόφαση, αναμένεται η εκταμίευση 100.000.000 ευρώ για το πρώτο έτος, τα οποία θα προωθηθούν κυρίως για την αποπληρωμή των υποχρεώσεων προς τις επιχειρήσεις που εκτέλεσαν δημόσια έργα.

ΠΓΔΜ: Ηδη από το 2010 τα Σκόπια έχουν λάβει δάνειο 480.000.000 ευρώ από το ΔΝΤ. Η Κομισιόν προβλέπει ανάπτυξη της οικονομίας της ΠΓΔΜ το 2014 με ρυθμό 2,5% του ΑΕΠ, ο οποίος θα ενισχυθεί περαιτέρω το 2015 στο 2,6% του ΑΕΠ. Η ανεργία φλερτάρει με το 29%, όμως το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το δημόσιο χρέος.

Βουλγαρία: Η Βουλγαρία είχε ήδη περάσει αρκετά χρόνια μιας θεραπείας σοκ, υπό τις εντολές του ΔΝΤ και της Ε.Ε., η οποία έκανε τους αριθμούς να ευημερούν σε βάρος των πολιτών αλλά και της πραγματικής οικονομίας. Ενώ το έλλειμμα της χώρας ήταν ασήμαντο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα (κυμαινόταν στο 16%) και οι φορολογικές επιβαρύνσεις για τις μεγάλες επιχειρήσεις ήταν από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη, το βιωτικό επίπεδο καταποντίστηκε. Στη Βουλγαρία ο κατώτατος μισθός έφτασε τα 123 ευρώ. Παράδοξο ήταν βέβαια και το γεγονός ότι, ενώ το εργατικό κόστος εξανεμίστηκε και η χώρα μετατράπηκε σε φορολογικό παράδεισο για πολυεθνικές επιχειρήσεις, οι ξένες άμεσες επενδύσεις μειώθηκαν αντί να αυξηθούν.

Η επέκταση προς την Ουκρανία - Το ΔΝΤ μετέβη ήδη στη χώρα για να παζαρέψει εν μέσω καταστροφής την επόμενη μέρα σε μια οικονομία που χρειάζεται 35 δισ. δολάρια τα επόμενα δύο χρόνια για να σταθεί στα πόδια της. Σύμφωνα με προσχέδιο του ουκρανικού υπουργείου Οικονομικών, η μεταβατική κυβέρνηση στο Κίεβο ετοίμασε με εντολή του ΔΝΤ σχέδιο «βελτιστοποίησης» των δημοσιονομικών δαπανών με περικοπές από 6,8 έως 8,4 δισ. δολάρια. Αυτές οι περικοπές θα προέλθουν από μείωση των κονδυλίων για επενδύσεις, κατάργηση κάθε φορολογικής απαλλαγής και «μαχαίρι» στην κοινωνική ασφάλιση, μεταξύ των οποίων και μείωση συντάξεων κατά 50%. Οι συντάξεις στην Ουκρανία δεν ξεπερνούν κατά μέσο όρο τα 100 ευρώ τον μήνα, ενώ ο μισθός ενός μέσου Ουκρανού εργαζομένου είναι 200-250 ευρώ.